Fost twemmin komuni miżmum minn individwi mhux b’diżabilità hemm dak li persuni b’diżabilità intellettwali m’għandhomx bżonnijiet sesswali. Din il-perspettiva li turi s-sesswalità b’mod żvantaġġjat billi tirrinforza l-asesswalità, hija wkoll imsaħħa minn rappreżentazzjonijiet sterjotipiċi bħal dik li persuni b’diżabilità intellettwali jibqgħu tfal għal dejjem. Din tirrapreżenta lill-persuni b’diżabilità intellettwali bħala tfal perpetwi, u b’hekk ma jistgħux jagħtu l-kunsens tagħhom biex jidħlu għal relazzjonijiet intimi.
L-infantalizzazzjoni ta’ persuni b’diżabilità intellettwali ħafna drabi hija mgħottija bi protezzjoni żejda li twassal għal iżolament, ħiliet soċjali fqar u nuqqas ta’ informazzjoni relatata mas-sesswalità u r-relazzjonijiet. Ħafna drabi persuni b’diżabilità intellettwali huma ristretti aktar fl-għażliet sesswali tagħhom minħabba l-preġudizzji u l-ansjetajiet tal-ġenituri u l-fornituri tas-servizzi tagħhom.
Is-sesswalità hija determinata soċjalment u kulturalment u tiddependi fuq il-kuntest li tiġi esperjenzata fih. Fil-kuntest Malti mhux tas-soltu li nitkellmu fil-miftuħ dwar is-sess u s-sesswalità, qasam li għadu influwenzat ħafna mill-modi reliġjużi. Minħabba li l-maġġoranza tal-persuni b’diżabilità intellettwali li jgħixu fis-soċjetà Maltija jqattgħu ħafna minn ħajjithom jgħixu mal-familja immedjata tagħhom, l-esperjenzi tagħhom u l-espressjoni tas-sesswalità jibqgħu ċensurati u mhux esplorati.
Persuni b’diżabilità intellettwali jsostnu li ġew miċħuda l-opportunitajiet għal soċjalizzazzjoni, divertiment, relazzjonijiet u espressjoni sesswali u qed jitolbu kwalità ta’ ħajja aħjar. Huma jemmnu li l-pożizzjonijiet soċjali marġinalizzati tagħhom huma marbuta b’mod attiv ma’ ostakli relatati mas-sesswalità tagħhom, billi l-esklużjoni soċjali tillimita l-aċċess għal sorsi formali ta’ informazzjoni, opportunitajiet biex jistabbilixxu relazzjonijiet u fl-aħħar mill-aħħar biex jiksbu kwalità ta’ ħajja tajba.
Kap tad-Dipartiment tal-Istudji dwar id-Diżabilità,
fi ħdan il-Fakultà għall-Benessri Soċjali tal-Università ta’ Malta,
li tagħha hija wkoll Viċi Dekan.
