It-8 ta’ Settembru ta’ kull sena jimmarka l-Jum Internazzjonali tal-Litteriżmu.
L-għan ta’ dan il-jum huwa li jqajjem kuxjenza dwar il-problemi tal-litteriżmu li jeżistu fil-komunitajiet lokali tagħna stess kif ukoll globalment. Il-Jum Internazzjonali tal-Litteriżmu twaqqaf bi proklamazzjoni tal-organizzazzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti Edukattiva, Xjentifika u Kulturali fl-1966 biex tfakkar lill-pubbliku dwar l-importanza tal-litteriżmu bħala kwistjoni ta’ dinjità u drittijiet tal-bniedem.
Għalkemm sar ħafna progress fit-titjib tar-rati tal-litteriżmu f’aktar minn 50 sena mill-ewwel Jum Internazzjonali tal-Litteriżmu, l-illitteriżmu jibqa’ problema globali. Huwa maħsub li hemm aktar minn 750 miljun adult madwar id-dinja li ma jafux jaqraw. Sfortunatament, il-pjaga tal-illitteriżmu teżisti f’kull nazzjon u kultura fid-dinja, inklużi l-Istati Uniti, fejn huwa stmat li hemm 32 miljun adult Amerikan illitterat.
X’inhu eżattament il-litteriżmu? Li wieħed ikun litterat jiġifieri li jkun kapaċi jaqra u jikteb.
Filwaqt li int qed taqra dan l-artiklu, u bla dubju, tqatta’ ħafna ħin taqra onlajn, hemm nies li jgħixu u jaħdmu fil-komunità tiegħek stess li mhux biss ma jistgħux jaqraw dan l-artiklu iżda mhumiex kapaċi jaqraw ktieb, menu f’ristorant, sinjali tat-toroq, il-vot, manwal ta’ struzzjonijiet, riċetta u ħafna aktar.
Tista’ timmaġinak tgħix fil-ħajja moderna tal-lum mingħajr il-ħila bażika li taqra u tikteb? L-għan tal-Jum Internazzjonali tal-Litteriżmu huwa li jneħħi l-illitteriżmu f’kull komunità lokali madwar id-dinja.
Il-Jum Internazzjonali tal-Litteriżmu kien maħsub għall-ewwel darba fil-Konferenza Dinjija tal-Ministri tal-Edukazzjoni dwar il-qerda tal-illitteriżmu, li saret f’Tehran, l-Iran, fl-1965. Is-sena ta’ wara, il-UNESCO ħadet it-tmexxija u ddikjarat it-8 ta’ Settembru bħala l-Jum Internazzjonali tal-Litteriżmu bl-iskop primarju li tfakkar lill-komunità internazzjonali dwar l-importanza tal-litteriżmu għal individwi, komunitajiet u soċjetajiet, u l-ħtieġa għal sforzi intensifikati lejn soċjetajiet aktar litterati.
Sena wara, il-komunità globali aċċettat l-isfida li jintemm il-litteriżmu billi ipparteċipat fl-ewwel Jum Internazzjonali tal-Litteriżmu.
Din is-sena l-Jum Internazzjonali tal-Litteriżmu qed jiġi ċċelebrat taħt it-tema “Litteriżmu għal irkupru ċċentrat fuq il-bniedem: Tnaqqis tal-qasma diġitali”.
Il-kriżi tal-Covid-19 fixklet it-tagħlim tat-tfal, iż-żgħażagħ u l-adulti fuq skala bla preċedent. Huwa kabbar ukoll l-inugwaljanzi pre-eżistenti fl-aċċess għal opportunitajiet sinifikanti ta’ tagħlim tal-litteriżmu, li jaffettwaw b’mod sproporzjonat 773 miljun żagħżugħ u adult mhux litterati. Il-litteriżmu fost iż-żgħażagħ u l-adulti kien assenti f’ħafna pjanijiet inizjali ta’ rispons nazzjonali, filwaqt li bosta programmi ta’ litteriżmu ġew sfurzati jwaqqfu l-modi ta’ operazzjoni tagħhom.
Fi żminijiet ta’ kriżi globali, saru wkoll sforzi biex jinstabu modi alternattivi biex tiġi żgurata l-kontinwità tat-tagħlim. Il-pandemija kienet tfakkira tal-importanza kritika tal-litteriżmu. Lil hinn mill-importanza intrinsika tagħha bħala parti mid-dritt għall-edukazzjoni, il-litteriżmu jagħti s-setgħa lill-individwi u jtejjeb ħajjithom billi jespandi l-kapaċitajiet tagħhom biex jagħżlu tip ta’ ħajja li jistgħu jivvalutaw. Huwa wkoll mutur għall-iżvilupp sostenibbli.
Il-litteriżmu huwa parti integrali mill-edukazzjoni u t-tagħlim tul il-ħajja premessi fuq l-umaniżmu. Għalhekk, il-litteriżmu huwa ċentrali għall-irkupru ċċentrat fuq il-bniedem mill-kriżi tal-Covid-19.
