Ċertament André huwa magħruf sew magħkom is-segwaċi bħala wieħed mill-aqwa atturi li għandna f’pajjiżna, iżda żgur li ħafna minnkom ma tafux li l-aspett artistiku ta’ André mhuwiex biss fir-reċtar!
Il-pandemija tal-Covid-19 wasslet lil André biex jibda proġett ta’ presepju, kollu kemm hu bix-xogħol tal-idejn, iżda mhux presepju tradizzjonali li mdorrijin naraw, għaliex dan huwa presepju li jirrakkonta l-ġrajja tal-passjoni ta’ Ġesù Kristu.
F’kuntatt li skoperta.net għamel ma’ André, skoprejna aktar dwar dan il-presepju u l-perspettiva ta’ André dwar iż-żmien relatat miegħu.
Kif ġietek l-idea li tagħmel dan il-presepju?
Hekk kif f’Marzu tal-2020 instabu l-ewwel każijiet tal- Covid-19, il-filming waqaf, u t-teatru wkoll, u għalhekk sibt ruħi b’ħafna ħin fuq idi li s-soltu ma jkollix. M’iniex it-tip li nintefa’ nara Netflix, u ridt nara x’se nivvinta biex inżomm ruħi attiv. Qatt qabel ma kont ħdimt tafal però minn dejjem kelli x-xewqa li nipprova nagħmel xi ħaġa.
Fl-istess ħin ukoll, kien ilu snin iberren f’moħħi biex nagħmel presepju b’differenza minn dak li mdorrijin naraw fil-Milied. L-unika problema kienet li filwaqt li għal tal-Milied issib pasturi kemm trid u ta’ liema qies trid, fil-każ ta’ presepju għal żmien l-Għid, il- personaġġi ma ssibhomx fil-ħwienet. Allura għidt ħa nipprova nagħmilhom jien.
Kif kien il-proċess u kemm domt biex wasalt għar-riżultat finali?
L-idea kienet illi naħdem personaġġi żgħar ta’ madwar 10cm iżda l-ewwel personaġġ li għamilt ġieni ftit akbar. It-tieni ġieni ftit akbar minnu u allura ddeċidejt li nerġa’ nagħmel l-ewwel personaġġ. Eventwalment spiċċajt kważi finalment biddilt il- personaġġi kollha, kemm għax iktar ma jmur, iktar bdejt nieħu l-qagħda w anke għax finalment iddeċidejt li nagħmilhom ta’ qies ikbar. Kull personaġġ fih 21cm.
Il-proċess jibda billi nħażżeż fuq karta x-xena kif bdejt nimmaġinaha u nistudja l-pożizzjonijiet tal- ġisem. Imbagħad bdejt nagħmel il-qafas tal-fildiferru biex nagħtihom il-pożizzjoni u l-qies u finalment nibda nibni madwaru bit-tafal. Kien hemm xi drabi fejn bdejt naqta’ qalbi għax kien hemm wisq personaġġi x’nagħmel u f’dawk il-mumenti kont nieqaf mit-tafal u naħdem fuq il-presepju nnifsu. Din ukoll kienet uġigħ ta’ ras għax żammejt f’moħħi li dan eventwalment ridt inżarmah biex nerfgħu allura ħdimt kollox modulari, biċċiet li jidħlu f’xulxin mingħajr ma jidhru li mhux presepju sħiħ. Barra minn hekk jien kont qed naħdem kollox id-dar u tista’ timmaġina kemm kont naqla’ mbarazz, però kont nieħu kedda u nnaddaf sew warajja kuljum biex ma titfagħnix ‘il barra l-mara. Però l-fatt li tal-familja tawni s-sapport flimkien mal-ħsieb li t-tfal tiegħi permezz ta’ dan il-presepju kienu se jifhmu aħjar il-ġrajja tal-Passjoni ta’ Ġesù għamilli kuraġġ biex nippersisti fuq dan il- proġett.
L-aspett artistiku tiegħek jirrifletti sew fil-preżentazzjoni tal-filmat ta’ dan il-presepju. Żgur li ftit nies kienu jafu li għandek dan it-talent, kif nibet? U beħsiebek tkompli tipprattikah?
Onestament ma nħossx li għandi xi talent f’dan il-qasam. F’Malta għandna diversi artisti bravissimi u m’iniex beħsiebni nipprova nidħlilhom fl-għalqa, però min-naħa l-oħra l-forte tiegħi dejjem kienet it- tpinġija u żgur li dan għeni mhux ftit fit-twettieq ta’ dan il-presepju. Issa li ħadt din il- kedda, il-pjan hu li matul is-snin inkompli naħdem fuqu u ntejjeb. Għad baqali ħafna x’nitgħallem u x’nirranġa imma nemmen li bil-prattika u determinazzjoni, eventwalment jirnexxieli nasal għal dak il- pordott finali li qed nimmaġina f’moħħi.
Tqisek bħala persuna spiritwali?
Iva, jien bniedem li nemmen ħafna fit-talb. Nitlob għal ħafna nies li nħoss li jkollhom bżonn. M’iniex xi qaddis miexi fl-art u niżbalja bħal kulħadd però nħaddan prinċipji u valuri sodi ħafna. F’ dan iż-żmien tar-Randan, id-dar inbiddlu r-rutini kollha, anke fejn jidħol l- ikel. Insumu nhar t’ Erbgħa w nhar ta’ Ġimgħa u nieħu gost li meta b’aljenazzjoni ninsew, ifakkruna t-tfal li pereżempju ma nistgħux nieklu laħam, jew meta jaqbduna se nnaqqru xi borża ħelu.
Bħala wieħed li ġieli interpretajt il-parti ta’ Kristu, xi jfisser għalik li tinterpreta din il-parti? U personalment, xi jfisser għalik iż-żmien tal-Ġimgħa l-Kbira u l-Għid?
Meta ġejt magħżul l-ewwel darba biex ninterpreta l- parti ta’ Kristu, kont diġà ilni ammont ta’ snin nimmilita fit-teatru u fidrama fuq it-televizjoni, però qatt ma ħassejt li kelli nittrattaha bħala parti bħall- oħrajn. Dejjem ħassejt responsabilità kbira u għall- kuntrarju ta’ ħafna li jinterpretaw din il-parti, mhux biss kont nenfasizza fuq it-tbatija li għadda minnha imma dejjem pruvajt nuri kemm nista’ l-umanità ta’ Ġesù fl-interpretazzjonijiet tiegħi.
Ġesù minkejja li kien l-iben t’Alla, baqa’ umli quddiem Alla u ġarr is-salib sal-aħħar, u baqa’ jaħfer sal- aħħar nifsijiet tiegħu. Dan iż-żmien inħobbu ħafna għax bla ma trid, tieqaf u tirrifletti fuq il-mixja tagħna fil-ħajja ta’ kuljum. Huwa l-uniku żmien tas-sena li għadu jiġi ċċelebrat fil-ġabra u spiritwalità għall-kuntrarju tal- Milied li ġie ikkumerċjalizzat wisq.
