Meta wieħed isemmi tniġġis, in-nies ġeneralment jaħsbu fuq tniġġis tal-ilma u tal-arja. Iżda hemm tip ta’ tniġġis ieħor li jagħmel daqstant ħsara.
L-assoċjazzjoni internazzjonali tas-sema skur (IDA – International Dark-Sky Association) tgħid li kull dawl artifiċjali li mhux meħtieġ huwa tniġġis li għandu konsegwenzi serji u hu ta’ ħsara.
Skont l-IDA, it-tniġġis tad-dawl jista’ jfixkel l-annimali selvaġġi, ikollu impatt fuq is-saħħa tal-bniedem, ħela ta’ enerġija u flus, jikkontribwixxi għat-tibdil fil-klima, u jfixkel dak li naraw fl-univers.
Biex tgħin tindirizza din il-problema, l-Assoċjazzjoni Internazzjonali tas-Sema Skur, kull April tospita dik li hi magħrufa bħala l-Ġimgħa Internazzjonali tas-Sema Skur, magħrufa ukoll bħala International Dark Sky Week, biex tqajjem kuxjenza dwar l-effetti ta’ ħsara tat-tniġġis tad-dawl. Il-Ġimgħa Internazzjonali tas-Sema Skur tibda fit-22 ta’ April biex tikkoinċidi ma’ Jum id-dinja u testendi sat-30 ta’ April.
L-IDA tistima li t-tniġġis tad-dawl qed jiżdied b’rata doppja tat-tkabbir tal-popolazzjoni u 83% tal-popolazzjoni hija esposta għall-konsegwenzi kkawżati mit-tniġġis tad-dawl.
Meta d-dawl ta’ barra jintuża b’mod effettiv jista’ jnaqqas it-tniġġis u hekk iwassal għal kwalita’ ta’ ħajja aħjar. Id-dawl ta’ barra jista’ jintuża b’mod responsabbli billi tużah biss fejn ikun meħtieġ, meta jkun meħtieġ u fl-ammont meħtieġ.
Metodi ohra jinkludu li tuża l-inqas livell ta’ dawl meħtieġ, tutilizza kontrolli (bħal timers jew sensors tal-moviment), u uża lqugħ biex timmira d-dawl, sabiex tevita milli jinħela dawl fejn m’hemmx bżonn.
Fuq is-sit elettroniku tagħha Home – International Dark Sky Week, l-IDA toffri informazzjoni dwar kif tista’ tagħti sehmek fit-tnaqqis tat-tniġġis tad-dawl b’dawn is-sitt metodi differenti ta’ azzjoni:
- Issir xjenzat komunitarju li jkejjel u jissottometti osservazzjonijiet lokali tal-luminożità tas-sema bil-lejl.
- Inventarju tad-dawl tad-dar tiegħek biex tiżgura li int effiċjenti fl-enerġija.
- Ingħaqad mad-Dark Sky Advocate Network u kun parti mill-edukazzjoni tal-pubbliku u tippromwovi l-leġiżlazzjoni.
- Organizza mixja bil-lejl biex tgħallem lill-membri tal-komunità tiegħek dwar prattiki tajbin tad-dawl u l-ħsara tat-tniġġis tad-dawl.
- Issieħeb ma’ organizzazzjonijiet oħra biex ixxerred il-kelma dwar il-Ġimgħa tas-Sema Skur.
- Ingħaqad u agħti s-sehem tiegħek għal dan l-għan globali tal-IDA.
Il-midja soċjali huwa mezz tajjeb ħafna sabiex titgħallem aktar dwar x’inhu jagħmel ħaddiehor biex jiċċelebra l-Ġimgħa Internazzjonali tas-Sema Mudlama, partikolarment billi tfittxu l-hashtags #IDSW2022, #DarkSkyWeek, jew #DiscoverTheNight.
Kun parti mis-soluzzjoni u mhux mill-problema!
Kontributriċi
