Ħafna jafu lil Mark Mallia bħala persuna li ma taħsibhiex darbtejn biex tferra’ dak li tħoss fuq il-midja. U dan Mallia jagħmlu wkoll fix-xogħol tal-arti tiegħu. F’dan ir-rigward, fil-wirja Manimal, Mallia jilħaq l-ogħla mod ta’ espressjoni artisika mwaħħda mal-osservazzjonijiet tiegħu tas-soċjetà.
B’mod ġenerali l-artisti huma meqjusa bħala persuni sensittivi, iżda dan jgħodd perfettament għal Mallia, li jixtarr u jiġi affettwat b’dak li jixxandar fl-aħbarijiet, dak li jinnota kull fejn imur u l-imġiba tal-bniedem f’sitwazzjonijiet differenti.
Ix-xogħol f’Manimal huwa frott ta’ dak li jħoss l-artist fir-rigward ta’ kif il-bniedem tilef il-libertà tiegħu, fi żmijijiet fejn ħafna mingħalihom li hawn ħafna libertà. Jinnota kif il-midja, is-soċjetà, ir-reliġjon u l-ħbieb fost oħrajn, ipoġġulna standards li impossibli li bniedem jilħaqhom. U jinnota li dan qiegħed jirriżulta fi frustrazzjoni żejda.
Il-qagħda politika, soċjali, reliġjuża, dak li jitqies moralment tajjeb u dak li le, kif il-bniedem qed jiġi skrutinizzat fil-pubbliku u bosta osservazzjonijiet oħrajn, donnhom ġiegħlu lil Mallia jistaħba f’ħabs li ħoloq hu stess għalih innifsu, fejn filwaqt li jħoss ċerta protezzjoni, iħoss ukoll frustrazzjoni u għeluq.
L-arti ta’ din l-esebizzjoni hija sempliċi iżda ta’ saħħa kbira, speċjalment meta wieħed jipprova jifhem il-messaġġ li jixtieq jgħaddi l-artist. Dan ix-xogħol huwa eżempju ċar ta’ kif ir-rwol ta’ arti valida u kontemporanja hija dik li tintuża biex ixxandar messaġġ u tqajjem kuxjenza.
Il-proġett Manimal huwa kkurat minn Etienne Farrell. L-esebizzjoni se ssir bejn is-16 u t-22 ta’ Ġunju 2023 f’Bozza Ħamra, 4, Strada Stretta, il-Belt Valletta, bieb ma’ bieb ma’ Trabuxu.
Dokumentarju dwar l-arti tal-Presepju f’Malta rebaħ ħames premjijiet fil-kompetizzjoni prestiġjuża Telly Awards fl-Istati Uniti. Id-dokumentarju, produzzjoni ta’ Cooke Media Group flimkien mal-Museum of the Bible f’Washington l-Istati Uniti, kien sar bl-għajnuna tad-Direttorat tal-Kultura u l-Ministeru għall-Wirt Nazzjonali, l-Arti, u l-Gvern Lokali.
Fid-dokumentarju, Nativity: The Art of Maltese Crib-Making, fost oħrajn jidhru presepji Maltin li kienu esebiti fil-Museum of the Bible f’Washington. Hemm ukoll diversi intervisti ma’ presepisti u esperti Maltin. Id-dokumentarju rebaħ tliet Silver Telly Awards (li huma l-ogħla premju f’kull kategorija) bħala: Television-Editing: Official Listing; Television Writing: Official Listing; Television-Documentary: Long Form; u żewġ Bronze Telly Awards bħala: Television-Videography/Cinematography: Official Listing; u Television-Voiceover: Official Listing.
Fi stqarrija, id-Direttorat tal-Kultura feraħ lit-tim tal-produzzjoni għal dan l-għarfien li ngħataw, kif ukoll lill-presepisti Maltin li l-arti tagħhom kompliet tingħata aktar rikonoxximent madwar id-dinja.
Id-Direttorat irringrazzja lil dawk kollha li kienu nvoluti f’din il-produzzjoni u fakkar li l-kollaborazzjoni mal-Museum of the Bible f’Washington għadha għaddejja, tant li għall-Milied li ġej mistennija li jittellgħu numru ta’ presepji Maltin li se jkunu esposti bħala parti mill-esebiti tal-Museum of the Bible.
Il-presepju Malti huwa parti mill-inventarju nazzjonali tal-wirt intanġibbli ta’ pajjiżna.
Fis-sede tal-Malta Society of Arts fil-Belt Valletta, minn nhar il-Ħamis 8 ta’ Ġunju se tibda tittella’ wirja ta’ pitturi tal-artist Żabbari Alex Dalli.
Wara li diġà esebixxa f’wirjiet oħrajn, l-artist Alex Dalli, din id-darba se jtella’ il-wirja bl-isem ta’ Il-Ħabba tal-Għajn.
F’din il-wirja wieħed jista’ josserva tekniċi u stili differenti illi dan l-artist ta’ esperjenza kapaċi jħaddan. Nistgħu naraw pitturi kemm b’figurattiv kif ukoll oħrajn b’ mod astratt.
Se naraw ukoll pitturi li l-ħsieb tagħhom huwa dwar episodji li l-pittur għadda minnhom matul is-snin, fosthom it-tbatija fit-tfulija.
Il-wirja Il-Ħabba tal-Għajn hija mtella’ mill-kuratur Gabriel Zammit. Din tinkludi ukoll interventi poetiċi minn Michael Zammit.
Inħeġġukom iżżuru din il-wirja illi se tittella’ bejn it-8 u 28 ta’ Ġunju
F’dawn l-aħħar snin skoprejna li minbarra li huwa mużiċist, Steve Farrugia huwa wkoll pittur mill-aqwa.
Fuq il-paġna ta’ Facebook tiegħu, Steve, li huwa wkoll iben l-atturi u x-xandara Veronica u Joe d-Dulli, qasam pittura speċjali li għadu kif spiċċa jpitter, li turi x-xbiha preċiża ta’ missieru d-Dulli.
Ix-xogħol dettaljat ta’ din il-pittura jirrifletti fuq ix-xebħ impressjonanti ta’ wieħed mill-personalitajiet tant maħbuba, id-Dulli.
F’kuntatt li għamilna mal-artist Mark Borg, kellimna dwar l-aħħar skultura tiegħu, li hija waħda partikolari ħafna.
Eva hija skultura maħduma kollha kemm hi minn materjal riċiklat. Il-forma eleganti u senswali tal-mara fl-iskultura tirrappreżenta s-sinfonija, is-sbuħija, is-saħħa u l-kuraġġ tas-sess femminili.
“L-iskultura hija maħduma minn woxers riċiklati li huma wweldjati flimkien. Il-filugran huwa magħmul minn ram isfar li ġie mdewweb u maħdum minn skrataċċ. Wara ngħata l-forma ta’ wajer biex b’hekk ikun jista’ jinħadem ir-rizzol u l-vultar, żewġ elementi essenzjali li jintużaw biex jinħadem il-filugran. Eva hija skultura sostenibbli li biha qed noffru tama ġdida għas-snajja’ tal-filugran li maż-żmien qiegħda tmut,” spjegalna Mark Borg.
Mark Borg, ilu jaħdem din is-snajja’ minn mindu kellu 13-il sena u huwa magħruf għall-arti kontemporanja u kinetika fil-qasam tiegħu.
Nhar is-Sibt 27 u l-Ħadd 28 ta’ Mejju se tkun miftuħa għall-pubbliku wirja kollettiva ta’ arti fir-Razzett tal-Markiż, il-Mosta, b’risq Smiling with Jerome.
Dwar din il-wirja tkellimna ma’ Josette Frendo, omm Jerome li għalih hija msemmija l-NGO Smiling with Jerome.
Għaliex isir il-ġbir ta’ fondi?
Aħna ngħinu u nappoġġjaw mijiet ta’ persuni li jkollhom dijanjosti ta’ mard serju: prinċipalment dawk li jkollhom il-kanċer.
Aħna NGO żgħira, u għaldaqstant m’għandniex fondi biex norganizzaw maratoni fuq it-TV. Għal dawn ikunu meħtieġa eluf ta’ ewro biex jitħalsu terzi, fosthom stazzjonijiet tat-TV, u l-personnel involuti fil-ġbid tal-filmati, l-editjar, eċċ.
Smiling with Jerome tgħin u tappoġġja tfal li għandhom mard rari, jew diżabbiltà, jew kundizzjonijiet severi. Aħna nemmnu li hu meħtieġ li tgħin lill-familja kollha, u mhux biss lill-pazjent, għax li jkun hemm, jaffettwa lil kulħadd u mhux lill-individwu biss. Għaldaqstant, norganizzaw avvenimenti kontinwament matul is-sena. Dawn kollha jkunu bla ħlas, u għal kulħadd.
Xi avvenimenti oħra li organizzajtu?
Aħna dejjem nippruvaw inferrħu lil dawn il-familji. Ix-xahar li għadda, ngħidu aħna, offrejna PhotoShoots tal-Familja b’xejn, kif ukoll trattamenti tas-sbuħija b’xejn, għal dawn il-familji.
Matul is-sajf noffrulhom, dejjem b’xejn, vjaġġi bid-dgħajsa, ikliet, u anke ġranet mal-pixxina, jew f’xi Lido. Nagħtuhom ukoll ġranet f’farmhouses, kunċerti, spettakli, festi, sessjonijiet ta’ kif jinħadem il-fuħħar, rigali personalizzati għat-tfal, sfilati tal-moda, ħarġiet u taħditiet edukattivi… figolli u bajd tal-Għid għal kull tifel u tifla, u rigali oħrajn.
Ta’ min isemmi l-grupp True Heroes li diġà għandu aktar minn 300 membru. Il-membri kollha ta’ dan il-grupp għandhom lil xi ħadd maħbub li għandu mard serju jew rari, jew diżabbilità jew xi kundizzjoni. Norganizzaw dawn l-avvenimenti tant sbieħ għal dawn il-familji b’mod regolari.
Għaliex iddeċidejtu li torganizzaw din il-wirja kollettiva?
Din l-idea ġiet ippreżentata lilna mis-Sur Kris Debono, li huwa l-organizzatur ewlieni tal-Old School Studios, Malta. Qalilna li lest jgħin lill-NGO tagħna; għandna wkoll is-support tal-Kunsill Lokali tal-Mosta. Id-dħul kollu minn dan l-avveniment se jkun b’risq l-inizjattiva tagħna ta’ Chemo Bags of Hope. Dawn huma basktijiet li jingħataw lill-pazjenti kollha tal-canċer, żgħar u kbar, li qegħdin fis-SAMOC (Ċentru tal-Onkoloġija Sir Anthony Mamo), kif ukoll lil dawk riferuti lilna minn Malta Hospice.
Din l-inizjattiva ġiet introdotta minna għall-ewwel darba f’Malta fl-2019. Il-Chemo Bags of Hope ikollhom fihom għadd ta’ oġġetti speċjalizzati, kollha approvati mill-Infermiera tal-Onkoloġija, li jkunu ta’ sostenn għall-persuni li għandhom il-kanċer, matul dawk is-sigħat ta’ kura twal ħafna, fiċ-Ċentru tal-Onkoloġija. Il-kimoterapija u trattamenti oħra huma importanti, iżda daqstant ieħor hu l-Benessri Pożittiv tas-Saħħa Mentali. Kull borża jkollha valura ta’ iżjed minn €60, iżda tingħata b’xejn lil kull pazjent fis-Swali 1 u 2, Rainbow Ward, Palliative Care, u Haematology Ward.
Din il-wirja, kif ser tkun differenti mill-wirjiet tal-arti tas-soltu?
F’din il-wirja tal-arti ser jieħdu sehem aktar minn 50 esebitur. Għandna artisti professjonali, kif ukoll dawk li jaħdmu l-artiġjanat; ġojjellerija, injam, ċeramika, bizzilla Maltija, ġebel, u xemgħa. Ser jkun hemm ukoll grupp ta’ studenti, u fotografi professjonali juru r-ritratti li ħadu.
L-oġġetti kollha se jkunu esposti għall-wiri, jistgħu jinxtraw minn dawk li jżuru l-wirja. Għalkemm bħala NGO niddependu ħafna mid-donazzjonijiet, napprezzaw il-fatt li biex jinħolqu x-xogħlijiet tal-arti, jieħdu ħafna ħin, passjoni, u spejjeż. Ilħaqna ftehim mal-esebituri kollha, li għal kull oġġett mibjugħ, jagħtuna mill-inqas 20% fuq il-bejgħ b’risq Smiling with Jerome.
Tkellimna wkoll mal-artista Judith Dingli, waħda mill-artisti li se jieħdu sehem f’din il-wirja.
Meta ħassejt ix-xewqa li tibda’ tpitter?
Ma kinitx xewqa jew deċiżjoni. Jien twelidt artista.
Minn tfuliti, kull fejn immur, dejjem inġorr miegħi lapsijiet u karti. Barra minn hekk, kont niddisinja l-ħwejjeġ fuq il-fidda tas-sigaretti li kont nieħu mill-pakketti li kien ikollu missieri Angelo, magħruf bħala Ġolinu. Hu kien artist ukoll, u iva, kont inħoss ġibda kbira lejn ix-xogħol artistiku tiegħu.
Ta’ età bikrija kont inħit il-ħwejjeġ għalija, u nagħmel it-tapizzeriji. Meta kont għadni l-iskola, ipparteċipajt f’diversi kompetizzjonijiet tal-arti.
Ħadt sehem f’wirja fil-Finlandja u ġejt l-ewwel fost 57 parteċipant; ingħatajt il-midalja tad-deheb, u diploma. Attendejt diversi korsijiet fost il-MCAST, u l-Malta Society of Arts.
Dawn l-aħħar għaxar snin iddedikajt aktar ħin lit-talent tiegħi. Ħadt sehem f’diversi wirjiet f’Malta u f’Għawdex, u ipparteċipajt f’għadd ta’ wirjiet kollettivi. S’issa kelli wkoll żewġ wirjiet solo; l-ewwel wirja kien jisimha Shadow. Kienet iddedikata lill-mibki missieri, għax hu kien, u dejjem ser jibqa’, id-dell tiegħi. Għalkemm m’għadux miegħi fiżikament, għadni nħoss il-preżenza tiegħu meta nkun qed inpinġi. It-tieni wirja kienet kienet Ġuditta. Ġuiditta hija jiena, u l-pitturi esebiti fil-wirja kienu kollha ritratti ta’ nisa. Kull ritratt kien jirrappreżenta xi episodju ta’ ħajti.
Għandek xi medium jew xi stil preferuti?
Jien artista versatili. Esperimentajt b’diversi media – l-akwarell, l-akriliku, iż-żejt, il-pinna u l-linka, il-lapes, l-impasto, il-faħam tal-kannol, u anke materjal riċiklat. Bħalissa qed naħdem aktar bl-akriliku u l-impasto. Inpitter kemm en plein air, u fl-istudju; kemm still life, ritratti, u pajsaġġi. Naħdem fuq it-tila, l-injam, u materjal ieħor.
Jien persuna kreattiva ħafna. Il-kuluri huma ħajti, u jimlewni bl-enerġija. Il-pitturi kollha tiegħi huma vibranti u ikkuluriti ħafna. Il-forte tiegħi huwa pitturi semi astratti.
X’kien li ser tieħu sehem f’din il-wirja għall-karita?
Rajt l-avviż tal-avveniment ta’ Smiling with Jerome fuq Facebook. Meta jkun hemm avveniment speċifikament għall-karità, nappoġġjah b’qalbi kollha. Nemmen li l-kuntentizza tiġi meta ngħinu lil xulxin.
Kelma tal-aħħar?
Il-motto tiegħi huwa “Qatt tinsa minn fejn bdejt”.
Id-dħul għal din il-wirja huwa b’xejn.
Ħinijiet: Is-Sibt 27 ta’ Mejju: 9.00a.m. – 12.00a.m. u 5.00p.m – 8.30p.m.Il-Ħadd 28 ta’ Mejju: 10.00a.m. – 6.00p.m.
We use cookies on our website to give you the most relevant experience by remembering your preferences and repeat visits. By clicking “Accept”, you consent to the use of ALL the cookies.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
