Filmat: Għadu Sieket – Rumanz ġdid minn Gino Lombardi

by skoperta.net | 23/May/21 | Letteratura, Varjetà

Żgur li ħafna minnkom il-qarrejja tagħna familjari mal-pinna ta’ Gino Lombardi. Ftit jiem ilu, ippubblika rumanz ieħor bl-isem ta’ Għadu Sieket.

Għamilna kuntatt ma’ Gino u qasam magħna kif oriġinat l-idea għal dan ir-rumanz kif ukoll kif kompliet tiżviluppa l-istorja tiegħu.

Dan hu dak li qalilna Gino…

“Bdejna nisimgħu dwar dan il-virus minn Diċembru 2019, għall-ewwel ħadd ma nkwieta wisq dwaru, imma niftakar li fi żmien il-Milied konna diġà qed insemmuh. Imbagħad, meta bdew igerrbu l-ġimgħat l-affarijiet bdew jisserjaw għax bdejna nisimgħu li nstabu każi barra minn Wuhan u saħansitra ’l barra miċ-Ċina, imma ħadd ma kien għadu qed jibża’ minnu.

Imma meta fuq il-midja soċjali bdew jidhru filmati ta’ nies jaqgħu u jmutu f’nofs ta’ triq xegħlu l-bozoz il-ħomor. Fil-bidu kien jissejjaħ ‘Novel Coronavirus’ imbagħad sar Covid-19. Forsi tistaqsi kif issawwar dan l-isem? Covid-19 ġejja minn ‘CO’ għal Corona, ‘VI’ għal virus, ‘D’ għal disease u n-‘19’ għas-sena li twieled fiha dal-virus.

Fis-7 ta’ Marzu feġġ l-ewwel każ hawn Malta u malajr bdilna fehmetna dwaru. Kien il-każ ta’ tifla Taljana ta’ 12-il sena, li minħabba fih skattaw il-miżuri li kienu maħsuba minn qabel għal meta tasal din l-eventwalità inevitabbli. It-tifla u l-familja tagħha sfaw iżolati skont il-linji gwida maħruġa mill-awtoritajiet tas-saħħa sakemm, wara testijiet ġodda, ħareġ li ħadd minnhom ma kien infettat.

Min jafni sew jaf kif jien, f’moħħi mill-ewwel bdew ġejjin ħafna ħsibijiet, bdejt nipprova nimmaġina x’kienet il-kawża ta’ dan il-virus. Minn dak li bdejt naqra u nisma’ ħloqt xi forma ta’ opinjoni dwar dan u meta ddiskutejt l-ideat li ġewni ma’ ħbieb tiegħi, numru sostanzjali minnhom qablu miegħi.

Hawn ġara dak li hu ovvju, f’moħħi bdiet tissawwar l-istorja tal-ktieb li għandek f’idejk. Għall-ewwel kienet għadha duħħan biss, imbagħad bdejt inpoġġi l-ideat li bdew ġejjin fuq il-karta, kif jgħidu. Ftit ftit ħloqt il-ftuħ li ridt, ippjanajt kif se nqassam il-ġrajja u anke t-tmiem. Jien u nikteb infilsajt ukoll dettalji u ġrajjiet li ġraw fil-verità biex l-istorja li se taqra jkollha aktar kulur u tiġi iżjed ħajja.

Meta kelli dawn lesti bdejt nagħmel ir-riċerka, u minħabba li dan huwa l-ewwel rumanz li ktibt li mhux ambjentat hawn Malta kelli nidħol aktar fil-fond, speċjalment għax il-parti l-kbira tar-rakkont iseħħ fiċ-Ċina. Ta’ min jgħid li dan huwa pajjiż magħluq ħafna, allura huwa diffiċli ħafna li tara l-ambjent reali li jgħixu fih iċ-ċittadini tal-pajjiż.

Għal min ma jafx, iċ-Ċiniżi, minbarra fuq il-ħajja in-ġenerali, għandhom ħafna restrizzjonijiet fuq il-midja soċjali; Google, Yahoo, Bing Bing u search engines popolari oħra ma tistax taċċessahom. Facebook, Instagram, Twitter u l-oħrajn lanqas. Tista’ tgħid li kollox huwa kkontrollat mill-gvern. Eżempju minflok Facebook għandhom il-Wiebo, minflok Google hemm Qihoo360. Imma dawn restritti għall-konfini Ċiniżi biss u ftit li xejn issib informazzjoni dwar dak li jiġri barra l-pajjiż.

L-aġenziji tal-aħbarijiet huma kollha manipulati mill-istat ukoll. Dawn, u ħafna affarijiet oħra jwassluk biex taħseb; immaġina ftit kieku jiġri dan f’pajjiżna u nkunu f’sitwazzjoni simili. Tmur tipprova tfittex tagħrif dwar suġġett partikolari u ssib verżjoni waħda biss, tkun maqtugħ u iżolat mid-dinja u tkun taf x’inhu jiġri f’Malta biss; lanqas taħsibha ma trid, aħseb u ara tgħixha, taqbel miegħi?!

Jien u nirriċerka dwar iċ-Ċina ġietni f’moħħi s-sensiela popolari ‘Keeping Up Apperances’, ħa nispjega għaliex. Meta l-Gvern Ċiniż irid jagħti stampa tal-pajjiż ikollu kollox ippjanat minn qabel. L-ewwel jagħżel ftit familji minn bliet differenti, jagħtihom impjieg aħjar milli jkollhom, jagħtihom ilbies isbaħ u wara perjodu qasir imorru għandhom bil-kamera u fuq skritt ippreparat minn qabel jiffilmjawhom u jintervistawhom fid-dar tagħhom dwar il-ħajja fiċ-Ċina, u miskin hu min jipprova jmur kontra dak li jiġi ordnat jgħid.
Wara jibagħtu l-filmati ppreparati lill-aġenziji tal-aħbarijiet internazzjonali bl-impressjoni li se jbellgħulhom ir-ross bil-labra, imma dan mhu xejn qrib ir-reality shows li naraw fil-punent.

Xi snin ilu tim ta’ ġurnalisti mill-Punent talbu permess jagħmlu intervisti indipendenti ma’ familji Ċiniżi. Skantaw mhux ftit meta t-talba tagħhom ġiet aċċettata, imma meta waslu fil-pajjiż kellhom sorpriża akbar. Ittieħdu f’lukanda mill-isbaħ imma kuntrarju għal dak li ħasbu ma ngħatawx permess joħorġu mill-kmamar tagħhom jekk ma jkunux akkumpanjati minn żewġ uffiċjali tal-armata. Meta setgħu joħorġu minn kamarthom ħaduhom dawra madwar il-Belt Kapitali u setgħu jaraw il-postijiet li ħaduhom fihom biss, la ħallewhom liberi li jmorru f’partijiet li xtaqu huma, aħseb u ara kemm setgħu jintervistaw nies li ltaqgħu magħhom fit-triq.

Meta jara dan kollu wieħed jasal għall-konklużjoni li kważi kull ħaġa, biex ma ngħidx kollox, li tara li qed tippromwovi l-mod kif jgħix il-poplu Ċiniż, u eventwalment il-pajjiż immexxi mill-partit Komunista, hija biss għall-apparenza.

Biex inkompli nikkonferma t-tagħrif li għaddejt aktar ’il fuq, nhar il-Ħadd 21 ta’ Frar 2021 ħarġet l-aħbar li aktar minn 150,000 persuna anzjana sparixxew mil-lista ta’ nies intitolati għall-benefiċċji soċjali tal-Provinċja ta’ Hubei. Dan seħħ fl-ewwel kwart tas-sena 2020 biss; min jaf kemm hi ogħla din iċ-ċifra llum?! Dan meta l-figura uffiċjali tal-gvern turi li n-numru ta’ mwiet kawża tal-Covid-19 hija biss ta’ 4,636. Kif tista’ temmen dak li juruk?

Mela issa għandek idea ta’ kif inhu l-ambjent fiċ-Ċina u l-ambjent li jgħix fih il-karattru ewlieni ta’ dan ir-rumanz, bis-saħħa tad-dettalji li għarraftek bihom minn qabel, meta tibda taqra dak li jkun qed jiġrilhom uħud mill-karattri li se jidhru aktar ’il quddiem, m’għandkomx taħsbu li nkun qed nesaġera, lanqas xejn!

Mhux se noqgħod neħodlok rasek bid-dettalji dwar kemm il-pandemija Covid-19 ħadet nies magħha, dawk malajr tista’ ssibhom inti. Se ngħidlek biss li fit-tielet ġimgħa ta’ Frar tal-2020 tħabbar li l-imwiet fl-Amerika biss qabżu n-nofs miljun persuna; total akbar minn dawk li tilfu ħajjithom fl-Ewwel u t-Tieni Gwerer Dinjin u l-Gwerra tal-Vjetnam ikkombinati flimkien.

Issa ħalli npinġilek, fuq fuq, fejn kien jgħix il-Professur Phil Burke. Kien blokk ta’ appartamenti lussużi, id-dsatax-il wieħed minn għoxrin taħt l-isem Palazz tal-Poplu, li fih kienu jabitaw ċittadini barranin li bil-professjoni tagħhom jagħtu servizz lill-poplu Ċiniż. Ir-residenza tal-profs tinsab fis-sbatax-il sular ta’ binja għolja d-doppju jew aktar, kollox imħallas mill-gvern.
Kif tidħol issib ruħek f’nofs l-appartamenti, fuq il-lemin issib open plan, li tinżel għalih minn tliet tarġiet, dan jinkludi kċina moderna, salott u kamra tal-pranzu. Fuq ix-xellug issib kuritur bi tliet kmamar tas-sodda, uffiċċju mdaqqas, laundry room u żewġ kmamar tal-banju. Mill-gallarija ta’ quddiem kien igawdi veduta mill-isbaħ tal-belt ta’ Wuhan u mill-gallarija tal-kamra tas-sodda ewlenija kont tara l-parkeġġ, il-parti l-kbira tiegħu kienet riservata għar-residenti. Kull appartament huwa fornut bl-aqwa għamara fis-suq, li tkun magħżula minn qabel fuq it-talba tas-sidien infushom.

Minbarra r-riċerka li nagħmel ikolli bżonn l-għajnuna ta’ ħafna nies, nies li jkunu esperti jew midħla sew tas-suġġett li nkun qed nikteb dwaru. Ma nistax noqgħod insemmihom wieħed wieħed għax żgur li nħalli lil xi ħadd barra, imma lanqas ma nista’ ma nurix ir-rikonoxximent tiegħi lejhom.

Ma’ dawn ikun hemm numru żgħir ta’ ħbieb li jiskrutinjaw dak li nkun qed nikteb billi jieħdu paċenzja bija u jaqraw dak li nikteb, kapitlu kapitlu. Nassigurakom li xejn mhu eżerċizzju pjaċevoli li tasal fi tmiem kapitlu li jispiċċa bi ‘cliff hanger’ u ma tistax taqleb il-paġna biex tkompli taqra, imma minflok trid tistenna sakemm jasallek il-kapitlu li jmiss.

Ikolli ngħid li did-darba lis-Surġent Claire Casha ma tantx ħabbattha wisq b’mistoqsijiet dwar xogħol il-pulizija għax ma involvejthomx daqshekk. Minbarra Claire u l-għażiża oħti, Louiselle Calleja Lombardi, it-tim ta’ ‘Għadu Sieket’ kien kważi ġdid kollu, tlieta minn nies ġodda, Thelma Cassar, Tania Mifsud u biex dejjem ikolli l-opinjori ta’ raġel, daħal magħhom il-ħabib tiegħi Costantino Vella, li bil-kritika tagħhom dan il-ktieb żgur li ħareġ aħjar. Magħhom kien hemm ukoll Louise Grech Abela, li għamlet ukoll il-qari tal-provi. Xi ħin jew ieħor matul il-vjaġġ li għamilna flimkien kollha ħarġu bl-ideat tagħhom, anke qaluli li jħossuhom li kienu qed jimponuli xi ftit iżżejjed, imma bħalma dejjem ngħid, jien nistma l-opinjoni ta’ kulħadd, u jekk dak li jiġbduli l-attenzjoni fuqu ma jkunx se jibdilli l-andament tal-istorja, naċċettah b’umiltà.

Issa li qrajt dawn il-kelmtejn u tista’ tifhem aħjar kif inbena dar-rumanz, tista’ tikkonċentra aktar fuq il-qari. Jalla tieħu gost taqra ‘Għadu Sieket’ daqs kemm ħadt pjaċir niktbu jien.”

skoperta.net