by skoperta.net | 22/Apr/22 | Ġrajjiet, Kurrenti
Ir-Russja żvelat li l-għan tal-invażjoni tagħha tal-Ukrajna huwa li tieħu “kontroll sħiħ” fuq in-Nofsinhar tal-Ukrajna kif ukoll ir-reġjun tal-Lvant ta’ Donbas.
It-tħabbira mill-ogħla uffiċjal militari timmarka l-ewwel darba li r-Russja ammettiet li kienet qed tiġġieled biex tistabbilixxi kuritur tal-art mit-territorju Ukren li jgħaqqad lir-Russja mal-Krimea, il-peniżola li annesset fl-2014.
L-aġent kmandant tad-Distrett Militari Ċentrali tar-Russja qal li l-kontroll fuq in-nofsinhar tal-Ukrajna jagħti lill-forzi Russi aċċess għat-Transnistria, stat separatista fil-Moldova, fejn kontinġent tal-forzi Russi ilu stazzjonat mill-bidu tad-disgħinijiet.
Il-forzi Russi fil-preżent għandhom kontroll parzjali biss tan-Nofsinhar tal-Ukrajna, bil-gvern tal-Ukrajna għadu jikkontrolla l-ibliet ewlenin ta’ Mykolaiv u Odesa u xi forzi Ukreni maqbuda fil-port imdawwar ta’ Mariupol.
Ir-Russja fl-aħħar ġimgħat irtirat il-forzi tagħha fit-Tramuntana tal-Ukrajna wara li falliet milli tieħu l-kontroll ta’ Kyiv, b’uffiċjali militari Russi jsostnu li l-miri strateġiċi tagħhom kienu nbidlu biex jieħdu r-reġjun kollu ta’ Donbas tal-Lvant.
Mistoqsi mill-ġurnalisti biex jelabora dwar liema territorji kienu qed ifissru bin-Nofsinhar tal-Ukrajna, il-kelliem tal-Kremlin Dmitry Peskov irrifjuta milli jikkummenta u rrefera l-mistoqsijiet lill-Ministeru tad-Difiża.
Fl-aħħar jiem, l-awtoritajiet Ukreni wissew li l-forzi Russi li jokkupaw il-belt ta’ Kherson fin-Nofsinhar tal-Ukrajna kienu qed jippjanaw li jorganizzaw referendum fittizju li jiddikjara l-hekk imsejħa “Repubblika tal-Poplu ta’ Kherson” fil-jiem li ġejjin, li jirrifletti l-ħolqien ta’ repubbliki separatisti appoġġjati mir-Russja f’Donbas fl-2014 li wittew it-triq għall-invażjoni tar-Russja fl-24 ta’ Frar.
by Dr Sharon Calleja | 13/Mar/22 | Letteratura, Varjetà
“Għidilna fejn ħbejt l-affarijiet, Trevor,” kienu komplew jinsistu l-pulizija hekk kif kont qiegħed f’dik il-kmajra fejn kienu interrogaw lili, lil ħija u sħabi kollha.
“X’affarijiet huma? Jiena lanqas biss m’għandi idea fuq dak li qegħdin tkellmuni fuqu!” kont stagħġibt b’leħen mitbuq.
“U ejja Trevor. Wara li ħriġtu u wassluk id-dar, erġajt ħriġt bil-mazza u ġakketta safra. Mort għandu, ħabbattlu l-bieb u bdejt tagħtih id-daqqiet bl-addoċċ sa’ xħin rajtu stendut mal-art f’għadira demm!” kien poġġieli l-kliem il-pulizija.
“Għandkom żball! Għandkom żball!” kont smajt leħni stess għadu jidwi f’widnejja u issa donnu kien għadu jdur f’dawk il-kurituri, madwar il-ħabs imdaqqas fejn kont qattajt żmieni, nistenna u nitherra waħdi.
Imbagħad, donnu ħassejt ġismi jinħasad kollu f’salt wieħed.
Issa suppost kont ser nitlaq.
Imma fil-verità kont qed nibża’.
Mhux għax kont drajt hawn ġew. Xejn minn dan. Kif tista’ tidra hawn ġew? Kif tista’ tidra tgħix mingħajr il-libertà mċaħħad mid-dinjità unika tiegħek li tagħmlek individwu?
Imma kont qed nibża’ minn dak li kont ser insib quddiemi.
Ħajti.
X’sens kien fadlilha issa?
Forsi kieku tawni ċans nagħżel jekk ridtx nibqa’ hawn ġew jew noħroġx lura hemm barra kont nagħżel dik l-ewwel waħda.
Li nkompli nitherra f’kamarti. F’dik iċ-ċella minuskola fejn kont tant drajt il-ħajja.
Iżda dawwart ħarsti ‘l quddiem, għafast idejja ponnijiet u bil-basket żgħir li kelli mdendel ma’ kusi, għamilt pass ieħor lejn il-bieb, ninduna li l-ħarsa tal-gwardjan biswiti, kienet qiegħda fuqi.
Blajt ir-rieq li kien tela’ fi griżmejja u b’kuraġġ ta’ sur għamilt pass ieħor.
Kont qed nara l-bieb minfejn kienu joħorġu barra.
Minjaf kemm kont ilni noħlom din il-ġurnata!
U ejja Trevor, ftit kuraġġ oħra u tasal hemm barra!
Ir-rakkont ikompli l-ġimgħa d-dieħla…
by Dr Sharon Calleja | 06/Mar/22 | Letteratura, Varjetà
Ħarist lura lejn il-kuritur l-abjad.
Il-ħsejjes familjari.
Ir-riħa li tant kont drajt.
Il-passi taż-żraben tal-gwardjani jtektku ġo moħħi.
Kien kollox għadu frisk ġo moħħi.
Qisu lbieraħ.
Qisu hawn ġew iż-żmien lanqas biss kien għadda.
“Trevor! Mela trid tibqa’ hawn ġew?” smajt leħen il-gwardjan ta’ maġenbi, jaqtagħni minn ġewwa.
Kienu għaddew ħamsa u għoxrin sena.
Magħluq bejn dawn l-erba’ ħitan.
Kont għaddejt l-isbaħ żmien ta’ ħajti hawn.
Hawn ġew bħal eremit.
Kienu ħammġuli unuri.
Kienu ċaħħduni minn dak kollu li kont inħobb nagħmel.
Minħabba lejl wieħed.
Lejl li jiena lanqas biss kont naf eżatt x’kien ġara fih.
Dak il-lejl misħut fejn kont ħriġt ma’ ħija Jonas u l-oħrajn.
U skont il-pulizija, dak il-lejl stess kien instab mejjet wieħed li jiena qajla kien jimpurtani minnu.
Eżamijiet forensiċi.
Dawk tossoloġiċi.
Xhieda.
Provi.
Kollox kien ġie kontrija.
Għadni niftakar kollox qisu kien ilbieraħ.
“Trevor, inti tinsab akkużat fuq il-qtil brutali ta’ Kevin Gauci mill-Mosta………” leħen l-ispettur kien għadu frisk ġo moħħi qisu kien jiġi fiċ-ċella ħdejja u joqgħod jgħidhieli kuljum biex jinkini. Biex iweġġagħni.
Imma kont naf…………
Kont naf li x’aktarx mhux jien kont.
Ippruvajt infehmhom li jiena kont xurban.
Li ma kont naf xejn x’kien ġara.
Kont daħna.
Żibel.
Ma kontx rajt art dak il-lejl faħxi.
Ir-rakkont ikompli l-ġimgħa d-dieħla…
by Dr Sharon Calleja | 27/Feb/22 | Letteratura, Varjetà
Imbagħad ilwejt sieqi u nżilt b’tisbita mal-art. Għal ftit ma tajjartx geddumi!
Imbagħad ħarist lejn idejja u nnutajt li idi kienet għadha mimlija demm.
Minn dakinhar…………..dakinhar tal-attakk……………..
Kien propju dak il-ħin li smajtu.
Il-bieb.
Il-bieb ta’ barra.
Smajt il-ħoss tal-muftieħ dieħel fis-serratura.
Waqaft.
Iċċassajt.
Qalbi għamlet tikk!
Qomt minn mal-art, irranġajt ftit in-nuċċali li kien kważi niżel minn fuq imnieħri bid-daqqa, għaddejt idi minn ġol-qoffa nokkli ħalli ma tantx ikun imħabbel u tlaqt niġri lejn il-bieb ta’ kamarti, li dejjem kien ikun magħluq.
Smajt is-serratura tal-bieb ta’ barra tinfetaħ.
Ħoss ta’ xi ħadd dieħel!
Żgur hu!
Żgur missieri!
Kien għadu ħaj!
Ma kien ġralu xejn!
“Papà!” bdejt ngħajjat, hekk kif poġġejt idi fuq il-pum ta’ kamarti.
Bdejt nipprova ndawwar il-pum. Iżda donnu kien imwaħħal u ma setax jinfetaħ!
“Mamà!” bdejt ngħajjat.
Kif ma stajtx niftaħ?
Ommi ma bdietx tweġibni. Bdejt inħabbat fuq il-bieb iżda ma riedx jinfetaħ!
Imbagħad smajt il-passi deħlin aktar ‘il ġewwa.
Smajt leħen missieri. Leħen ommi.
“Mia?” staqsieha missieri.
Waqaft nitħabat mal-bieb.
Ridt ngħajjatlu iżda leħni ma sibtux.
Stennejt ftit. Issa kienet se tgħidlu li kont qiegħda hawn ġew u kienu se jiġu jiftħuli żgur!
Imbagħad smajt lil ommi tibki. Lanqas weġbitu.
Rajt il-pum tal-bieb ta’ kamarti jdur bilmod.
“Ridt niżfen il-valz magħha……..” beda jgħid missieri hekk kif tfaċċaw it-tnejn li huma fil-bieb.
Rajthom hemm quddiemi.
Hemm barra kienet għadha x-xita. Kienet ilha nieżla ġimgħa sħiħa. Kienet naddfet kollox. Naddfet il-kruha li kienet ħalliet warajha l-gwerra.
U fl-aħħar attakk kienu mietu ħafna nies. Ħafna ismijiet li llum ħadd minnhom m’għadu jissemma. U waħda minnhom kont jiena………….
Jiena Mia. Vittma tal-gwerra.
“Irrid niżfen il-valz magħha,” qal missierha, hekk kif daħal f’kamritha, ġera lejn is-sodda tagħha u beda jgħannaq l-imħadda u jibki.
“Il-passi għadni niftakarhom………” weġbitu. “Bqajt nipprattikahom……..papà!”
Iżda ħadd minnhom ma semagħha. Leħinha ntilef mar-riħ, mal-isħab. Mad-dawl.
by Danica Ann Cassar | 31/Jan/22 | Riflessjonijiet, Saħħa, Varjetà
Fil-klinika qed niltaqa’ ma’ ħafna problemi tas-saħħa mentali relatati ma’ ansjetà u telf ta’ direzzjoni bħala riżultat mill-pandemija.
Ilna kważi sentejn għaddejjin mill-pandemija u bħala umani qed insibuha diffiċli kultant inkomplu nissieltu mal-ħajja minħabba l-inċertezzi li qed ngħixu fihom. Hemm min jgħid imnalla ġiet dil-pandemija ghax ħadt pawża u hemm min il-pandemija ħaditlu lil xi ħadd li jgħożż jew qalbitlu ħajtu ta’ taħt fuq. Kollha qed nesperjenzaw il-pandemija b’mod uniku u differenti u għalhekk huwa tajjeb li nitkellmu dwar dak li ghaddejjin minnu.
Bil-vaċċin primarjament qed nieħdu ħsieb is-saħħa fiżika tagħna li hija importantissima. Però għad m’għandniex xi ħaġa bħal vaċċin li tipproteġina għas-saħħa mentali tagħna. Minħabba ċerti esperjenzi ta’ iżolazzjoni, biża’ u inċertezza li għaddejna minnhom wassal li tmajna is-saħħa mentali tagħna. Hemm min għandu trawma u għadu għaddej minnha tort tal-pandemija. Hemm min qed isibha diffiċli jqum filgħodu u jmur ix-xogħol. Hemm min qed iħoss l-ansjetà u ma jafx minn fejn hi ġejja. Dawn jistgħu jkunu sintomi għaliex wieħed ikun għaddej minn bidla. L-ebda bidla mhi faċli.
Ħaġa importantissima li rridu nagħmlu biex nieħdu ħsieb is-saħħa mentali tagħna hi li nirrealizzaw minn xiex għaddejjin u nitolbu għas-sapport. Dan jista’ jkun billi nitkellmu ma’ xi ħadd li jifhimna u jagħtina xi parir, xi ħadd tal-familja, kollegi jew ħbieb. Meta nitkellmu ma’ xi ħadd, speċjalment jekk huwa xi ħadd professjonali jista’ jservi ta’ gwida ta’ kif nistgħu nieħdu ħsieb tagħna nfusna u nirregolarizzaw l-emozzjonijiet tagħna.
Kultant tkun xi ftit diffiċli li nafdaw lil ħaddiehor bil-problemi u l-ħsibijiet tagħna għax forsi nibżgħu li ma jifhmuniex. Propju minħabba l-importanza tas-sapport soċjali u professjonali qed jinħolqu gruppi żgħar ta’ terapija onlajn fejn inti tista tikseb is-sapport mill-kumdità ta’ darek. L-għan ta’ dawn il-gruppi hu li jkun hemm spazju fejn tista’ titkellem u tiftaħ qalbek ma’ counsellor u tiltaqa’ ma’ nies li għaddejjin minn sitwazzjoni simili. Kultant li nkunu nafu li m’aħniex waħedna tgħin ħafna wkoll.
Issieħeb ma’ dawn il-gruppi billi tikkuntattja lil Willingness fuq 79291817 jew fuq info@willingness.com.mt biex tieħu ħsieb is-saħħa mentali tiegħek aħjar.
Health Psychology Practitioner
