Illum, l-1 ta’ Ottubru huwa l-Jum Internazzjonali tal-Kafè, fejn wieħed jista’ jduq u japprezza dak kollu li għandu x’jaqsam ma’ din ix-xarba tant bnina.
Filwaqt li mhux kull bniedem fid-dinja jaqbel, il-maġġoranza tan-nies jaħsbu li l-kafè għandu togħma tal-għaġeb. Barra minn hekk, ħafna nies huma konxji wkoll mill-fatt li din ix-xarba tagħtina spinta ta’ enerġija tant meħtieġa.
Wara kollox, ejjew ngħiduha kif inhi, dan huwa għaliex in-nies għandhom it-tendenza li jieħdu kikkra kafè l-ewwel ħaġa filgħodu, mhux hekk?
Kontu tafu li l-kafè huwa prattikament mingħajr kaloriji, għall-inqas meta tiġi kkunsmata sewda, mingħajr ħalib jew zokkor?
Ix-xorb tal-kafè oriġinarjament sar popolari fid-dinja Għarbija, probabbilment minn madwar is-seklu 15, u mbagħad infirex madwar l-Asja u wara lejn l-Italja u madwar l-Ewropa u l-Amerika – u finalment għat-tazza tal-kafè li qed iżżomm f’idejk bħalissa!
Li tixrob il-kafè filgħodu, jew wara nofsinhar mal-kollegi jew billejl mal-ħbieb u ma’ tal-familja, jagħmlu bħala l-aktar xarba popolari mad-dinja kollha!
Għandi ħbieb li jgħidu li “jgħixu” fil-kamra tas-sodda.
Saħansitra għandhom sink ckejken, hotplate, u magna tal-kafè biex kemm jista’ jkun jibqgħu mgeddsin hemmhekk.
Meta tmur tarahom, jew jistħu, u jdaħħluk fil-kċina jew fis-salott, jew, jekk tkun “ta’ ġewwa”, jistednuk tidħol f’din l-imbierka kamra, u jkollok tpoġġi fit-tarf tas-sodda, għax iż-żewġ siġġijiet li jkun hemm, ikunu mburġati bil-ħwejjeġ u biex inkunu għidna kollox, donnhom ma jxommux ir-riħa qarsa li jkun hemm fl-arja.
Dawn, ovvjament, għandhom ukoll kompjuter, televixin, telefon, armarju mimli ikel u xorb, skrivanija, gwardarobba, armarju, friġġ zgħira, xkaffa mżaqqa daqskemm hemm kotba fuqha, fann, heater, magna tal-ħjata, u forsi dehumidifier, ukoll.
Kull meta jfettlilhom, jaqbdu fliskatur, jimlewh bil-maggijiet u platti maħmuġin, u jaħsluhom, sakemm iddur load ħwejjeġ. Imbagħad, lura lejn il-ħajja l-antika.
Issa jien mhux qed nitkellem fuq studio flats, jew kmamar tas-sodda daqs sala; iżda kmamar ta’ qisien normali, fejn is-sodda tkun imrekkna mal-hajt u biex tgħaddi sat-tieqa biex tħares ‘l barra, trid tgħaddi mġenba. Fi ftit kliem, qisha ħanut tar-regettier, li eżatt kif ibiegħ siġġu, xi ħadd iġiblu tlieta oħra.
Issa jekk aħna inzertajna dawn in-nies, u mhux dawk li jiġu jarawhom, ta’ min naħsbu dwar jekk forsi wasalx iż-żmien li xi affarijiet żgħar jinbidlu. Imma mhux lakemm taqbad nofs tużżana kaxxi u titfa’ kollox fihom u tibgħat kollox liċ-Charity Shop.
Ma ninsewx li din il-kamra, għalina, hija żvog u santwarju, u fiha nħossuna protetti. X’aktarx li qalbna tkun marbuta mal-affaijiet li nkunu geddisna matul is-snin; u forsi l-flokk li ilu ħames snin jistenna biex jissewwa, għandu marbutin memorji sbieħ.
Imma forsi, jekk nistaqsu lilna nfusna dawn it-tużżana mistoqsijiet li ġejjin, bil-mod il-mod, naslu biex nagħmlu t-tibdiliet li meta jsiru, naraw kemm swew.
Għandek ħwejjeġ li ilek iżjed minn sena ma tilbishom?
Għandek platti bl-ikel magħqud fuqhom, u tazzi maħmuġin?
Għandek xejn għanqbut, kamla, u kokroċ ‘l hawn u ‘l hinn?
Għandek xi kaxxi taħt is-sodda?
Ġieli ħbatt ma’ xi ħaġa fid-dlam?
Ilek ma tiknes, għax hemm wisq affarijiet mal-art?
Ilek xejn ma tbiddilhom il-lożor u l-purtieri?
It-tapit għadu l-istess kulur li kien meta xtrajtu?
Qabel ma torqod, trid tneħħi l-affarijiet minn fuq is-sodda?
Tista’ tagħlaqhom il-bibien u l-kxaxen tal-armarji u l-gwardarobba?
Tista’ tara barra mil-ħġieġ tat-tieqa?
Tista’ tgħaddi minn fejn trid fil-kamra, bla ma tiġġenneb?
Jekk weġibt “iva” għal sitta jew iżjed minn dawn il-mistoqsijiet, forsi wasal iż-żmien li tirranġa s-sitwazzjoni.
L-attriċi Angelina Jolie, li hija wkoll rappreżentanta tan-Nazzjonijiet Uniti għar-refuġjati, żaret boarding school u istituzzjoni medika fil-belt ta’ Lviv, fil-punent tal-Ukrajna, skont Maksym Kozytskyy, il-kap tal-amministrazzjoni militari reġjonali ta’ Lviv.
Huwa qal li f”waħda mill-istituzzjonijiet mediċi, hija żaret tfal li sofrew minn attakk ta’ missili mill-militar Russu fuq l-istazzjon tal-ferrovija ta’ Kramatorsk u kienet kommossa ħafna bl-istejjer tagħhom.
Qal ukoll li meta żaret il-boarding school fir-reġjun, Jolie wegħdet li terġa’ tmur.
Angelina Jolie tkellmet mal-voluntiera li jipprovdu assistenza medika u psikoloġika fl-Istazzjon tal-Ferrovija Prinċipali fi Lviv u rringrazzjathom għax-xogħol tagħhom.
Kozytskyy stqarr li din iż-żjara kienet sorpriża għalihom.
Huwa mifhum li Angelina Jolie qed tivvjaġġa lejn ir-reġjun minn jeddha u l-UNHCR m’għandha l-ebda involviment f’din iż-żjara.
Iktar kmieni s-Sibt, Jolie ħadet ritratt waqt li kienet qed iżżur ħanut tal-kafè fi Lviv.
Il-biċċa l-kbira minna f’xi punt f’ħajjitna ikollna problemi biex norqdu. Kemm jekk minħabba inkwiet fuq ix-xogħol, stress ieħor, jew sempliċement ikollna wisq affarijiet x’nagħmlu f’moħħna. Iżda xi bidliet sempliċi fid-dieta jistgħu jxaqilbu l-bilanċ favur irqad aħjar.
U hawn ħa nsemmulkom xi ikel u xorb biex jgħinuk torqod aħjar….
Id-dieta Mediterranja. Min ma jħobbx xi ħut mixwi frisk b’ħaxix ikkulurit u tazza inbid aħmar? Minbarra li tnaqqas ir-riskju ta’ mard tal-qalb, puplesija u kanċer, ir-riċerkaturi sabu li dieta Mediterranja hija tajba wkoll biex tgħinek tistrieħ aħjar.
Sardin tal-landa ….. dejta mill-Istħarriġ Nazzjonali dwar is-Saħħa u n-Nutrizzjoni tikkonferma li konsum baxx ta’ kalċju huwa speċifikament marbut ma’ diffikultà biex ikollok raqda mistrieħa. Is-sardin fil-laned huwa sors ta’ kalċju mill-aqwa għal nies li ma jistgħux jittolleraw jew ma jridux jikkunsmaw ħalib.
Il-banana hija ppakkjata b’madwar 375mg ta’ potassju, minerali assoċjat ma’ inqas ngħas bi nhar. Billi tiekol din il-frotta qabel l-irqad ukoll iżid il-konsum tiegħek ta’ vitamina B6. Livelli baxxi ta’ B6 jistgħu jinterferixxu mas-sintesi tas-serotonin (kimika li tikkalma l-moħħ), li twassal għal irqad diżordinat.
Il-ġewż tal-Brażil huwa ppakkjat bil-manjeżju, li jista’ jtejjeb il-livelli tal-ormon tal-melatonin li jirregola l-irqad u jgħin ir-rilassament tal-muskoli. Livelli baxxi ta’ manjeżju fid-demm jistgħu jikkawżaw diffikultajiet ta’ rqad, li studji wrew li huma mtejba meta jittieħdu supplimenti tal-minerali.
Il-lewż huwa wkoll sors tajjeb ta’ manjeżju u għandu kwalitajiet dokumentati li jippromwovu l-irqad. Fi studju wieħed kien hemm tnaqqis ta’ 10% fin-numru ta’ studenti li rrappurtaw nuqqas ta’ rqad wara li kielu għaxar lewżiet kuljum għal erbatax-il jum.
Whole grains. Konsum għoli ta’ fibra huwa assoċjat ma’ ljieli aktar mistrieħa skont studju tal-2016. Għall-finijiet tar-riċerka, 26 adult qattgħu ħames iljieli f’laboratorju tal-irqad li matulu l-konsum ta’ nutrijenti tagħhom kien ukoll immonitorjat bir-reqqa. Konsum ogħla ta’ fibra (pereżempju minn whole grains ipproduċa irqad aktar fil-fond, it-tip li jġiegħlek tħossok aktar b’saħħtek filgħodu.
Proteini mil-laħam dgħif. L-istess studju tal-laboratorju tal-irqad sab ukoll effett ta’ benefiċċju fuq l-irqad meta n-nies ingħataw dieti b’ħafna proteini li kienu baxxi f’xaħam saturat. Damu biss 17-il minuta biex jorqdu wara jum ta’ dan it-tip ta’ ikel approvat min-nutrizzjonisti (pereżempju: tiġieġ u ħut mingħajr ġilda), meta mqabbel ma’ 29 minuta biex raqdu n-nies li għażlu l-ikel tagħhom stess u kielu ammont ogħla ta’ xaħam saturat u inqas proteini.
Il-granċ. Konsum baxx fid-dieta tas-selenju minerali huwa komuni u ġie marbut ma’ diffikultà biex torqod. Li tiekol aktar granċi huwa mod wieħed kif tikseb is-selenju li għandek bżonn. Il-frott tal-baħar fih ukoll nutrijenti kruċjali għall-irqad bħall-kalċju u l-vitamina B6.
Ħut żejtni. Fi studju tal-2014, irġiel li kielu s-salamun tliet darbiet fil-ġimgħa għal sitt xhur urew titjib żgħir fl-irqad u l-funzjonament ta’ kuljum. Huma kellhom ukoll varjabilità ogħla tar-rata tal-qalb (HRV), li ġeneralment huwa sinjal li l-ġisem huwa inqas stressjat. Il-vitamina D u l-omega-3s, li jinsabu fil-ħut żejtni, jgħinu wkoll biex tiżdied il-produzzjoni ta’ serotonin serħan il-moħħ. Madankollu, għalkemm huwa ikel eċċellenti għall-irqad, in-nisa li għadhom ma għaddewx mill-menopawża għandhom iżommu għal żewġ porzjonijiet fil-ġimgħa, minħabba tħassib dwar il-merkurju u s-sustanzi li jniġġsu li jista’ jkun fih.
Ikel tas-soja. Konsum akbar ta’ isoflavoni, misjuba fil-prodotti tas-soja bħat-tofu, kien marbut ma’ ċansijiet ogħla ta’ rqad aħjar (7-8 sigħat bil-lejl) fi studju Ġappuniż. Huwa maħsub li l-isoflavoni jaġixxu bħal verżjoni aktar dgħajfa tal-estroġenu, li għandha effetti ta’ benefiċċju fuq il-kwalità tal-irqad. Porzjon wieħed biss ta’ kuljum tas-sojja, li jista’ jkun tofu, tazza ħalib tas-soja jew porzjon ta’ edamame, għamilha aktar possibbli li n-nies ikollhom ħin ta’ rqad biżżejjed.
Fażola tal-butir. Min kien jaf li l-fażola tal-butir (magħrufa wkoll bħala fażola ta’ Lima) tista’ tgħinek torqod? Skont studju li jinvolvi studenti tal-mediċina, il-probabbiltajiet li jkollhom kwalità ta’ rqad tajba kienu 6.6 darbiet ogħla f’dawk li kkunsmaw dawn il-polz, meta mqabbla ma’ dawk li ma kilux minnu. Il-fażola tal-butir fiha fosfru, manjesju u vitamina B6, li kollha jikkontribwixxu għal irqad tajjeb skont l-awturi tal-istudju.
Ross abjad. Ir-riċerka tissuġġerixxi li l-indiċi gliċemiku għoli tar-ross (li jfisser li jirrilaxxa z-zokkor malajr) jagħmilha tajba biex jinduċi l-irqad. Il-glukożju fid-demm jagħmilha aktar faċli għat-tryptophan – l-aċidu amminiku li jiġġenera serotonin u melatonin fil-ġisem – biex jidħol fil-moħħ. B’mod ġenerali madankollu, karboidrati b’GI aktar baxxi (bħall-għazz, għaġin tal-qamħ sħiħ u ħobż tas-segala) għandhom tendenza li jkunu aktar tajbin għas-saħħa. Allura r-ross abjad ħalluh biss għal meta raqda tajba bil-lejl tkun partikolarment importanti.
L-irkotta fuq crackers jew crispbread huwa snack ideali qabel l-irqad, li jipprovdi bilanċ ta’ tryptophan (għall-bidu tal-formazzjoni ta’ serotonin u melatonin) u karboidrat (meħtieġ biex jittrasporta dan l-aċidu amminiku fil-moħħ).
Taħlita oħra ta’ triptofan/karboidrati biex tgħinek torqod aħjar hija Greek yogurt b’ħafna proteini, bi ftit għasel. Il-yogurt għandu l-benefiċċju li jkun għoli ħafna fil-kalċju li jiffavorixxi l-irqad.
It-te tal-kamomilla huwa rimedju antik għall-irqad, li riċerkaturi sabu li jista’ jgħin lill-ommijiet ġodda speċjalment biex jegħlbu l-istress u jorqdu b’mod aktar effiċjenti fi żmien qasir.
Te tal-Passiflora. Għajnuna tradizzjonali oħra tal-irqad tal-ħxejjex, il-passiflora għandha wkoll xi appoġġ ta’ riċerka. Fi studju ta’ sebat ijiem, 41 adult li xorbu tazza te tal-passiflora qabel jorqdu kklassifikaw il-kwalità tal-irqad tagħhom b’mod sinifikanti aħjar, meta mqabbla ma’ meta xorbu te tal-plaċebo.
Li kielu żewġ frottiet tal-kiwi siegħa qabel l-irqad irriżulta li n-nies raqdu 42% aktar malajr u gawdew 13% aktar ħin reqdin. Il-kiwi fih folate (vitamina B), serotonin u antiossidanti, li jingħaqdu biex jagħtu benefiċċji għall-irqad.
Il-bean sprouts u l-ispinaċi fihom ammonti tajbin ta’ GABA – kimika li żżid l-attività alfa fil-moħħ u li hija assoċjata ma’ rqad u rilassament.
Skont studju tal-2018 is-supplimenti tal-balzmu tal-lumi inaqqas id-disturbi fl-irqad u l-ansjetà f’nies b’mard tal-qalb. Ipprova żid weraq tal-balzmu tal-lumi mgħaffeġ maż-żejt taż-żebbuġa jew fis-soppa tat-tiġieġ, jew agħmel te billi tpoġġi l-weraq f’ilma sħun. Il-balzmu tal-lumi (parti mill-familja tan-nagħniegħ) jikber faċilment f’kontenitur fil-ġnien jew fuq il-ħoġor tat-twieqi.
Ir-riċerka tissuġġerixxi li l-anemija kkawżata minn defiċjenza tal-ħadid hija marbuta ma’ rqad ta’ kwalità aktar baxxa permezz ta’ tfixkil ta’ newrotrasmettituri tal-moħħ, inklużi serotonin u dopamine. L-aqwa sorsi tad-dieta tal-ħadid? Agħżel il-kliewi tal-ħrief, il-fwied tal-għoġġiela jew il-fwied tat-tiġieġ. Cashew nuts, żerriegħatal-qara ħamra, legumi u ħaxix bil-weraq huma sorsi kbar ta’ ħadid ibbażati fuq il-pjanti.
Magg ħalib sħun. Jirriżulta li dan ir-rakkont tan-nisa qodma huwa fil-fatt veru – speċita. Studju riċenti kkonkluda li l-konsum ta’ prodotti tal-ħalib jgħin biex itejjeb il-kwalità tal-irqad, iżda li m’hemm l-ebda benefiċċju speċifiku għax-xorb tal-ħalib qabel l-irqad. Però l-konsum tal-ħalib b’ħafna kalċju kuljum bħala parti minn dieta bilanċjata jidher li jagħti spinta lill-irqad.
Meraq taċ-ċirasa. Iċ-ċirasa qarsa fiha naturalment traċċi tal-melatonin tal-ormon li jirregola l-irqad. Studju żgħir sab titjib fil-ħin u l-kwalità ta’ rqad f’nies li kkunsmaw żewġ imgħaref ta’ meraq taċ-ċirasa qarsa konċentrat filgħodu u filgħaxija.
Kafè decaf. Filwaqt li titħajjar li tegħleb it-telqa ta’ wara nofsinhar b’espresso doppju, huwa aħjar li taqleb il-kafè standard għall-varjetà mingħajr kaffeina fis-sigħat aħħarin ta’ wara nofsinhar. Ir-riċerka ppubblikata fil-Ġurnal tal-Mediċina Klinika tal-Irqad sabet li l-kaffeina sa min sitt sigħat qabel tmur torqod tista’ tirriżulta f’xi nies li jorqdu siegħa inqas bil-lejl.
Il-bajd. Id-dundjan ħafna drabi jisemma bħala l-aħjar sors ta’ triptofan, iżda ħafna ikel ta’ kuljum huwa rikk f’dan l-aċidu amminiku, li huwa l-materja prima biex isiru l-ormoni li jinduċu l-irqad fil-ġisem. Froġa bi tliet bajdiet u ittik daqs borża ta’ 250mg ta’ tryptophan, li hu l-ħtieġa minima tiegħek ta’ kuljum. Il-ħalib, il-ħafur u l-fażola edamame huma wkoll sorsi tajbin oħra.
Fost ħafna, l-ikel u xorb jagħmlu parti kbira minn dan iż-żmien ta’ festi.
Hija xi ħaġa naturali li nkunu nixtiequ naqsmu t-tjubija tal-ikel u x-xorb li ngawdu f’dan iż-żmien mal-klieb u l-qtates tagħna għax bħala membri tal-familja tagħna nkunu rriduhom igawdu magħna, iżda ħafna drabi dak li jkun mingħalina li qed nagħtuhom biex igawdu, fir-realtà jkun qed jagħmlilhom il-ħsara.
Iva, anke l-iktar ikel bnin u sustanzjuż jista’ jikkawża ħsara lill-klieb u l-qtates, għalhekk importanti li noqogħdu attenti x’nagħtuhom u x’inħallu f’postijiet li jistgħu jilħquh faċilment.
Dawn huma ftit mill-ikel u xorb li tista’ u ma tistax tagħti lill-kelb u l-qattus tiegħek:
Għadam tat-tjur
L-għadam tat-tjur, partikolarment tad-dundjan, waħda mill-ikliet tradizzjonali ta’ dan iż-żmien, misjur, jista’ jikkawża ħsara kbira lill-annimali domestiċi. Jekk jittieklu, jistgħu jinferxu u jtaqqbu l-istonku jew l-imsaren tal-annimal. Għalhekk huwa importanti li żżomm l-għadam fejn ma jilħquhomx. Min-naħa l-oħra, il-laħam tas-sider tad-dundjan u tat-tiġieġ, u laħam abjad ieħor mingħajr għadam u ġilda huwa tajjeb għall-annimali domestiċi tiegħek. Idealment il-laħam ikun mgħolli, mingħajr melħ u bżar, u mingħajr tip ta’ zalza.
Ġilda tad-dundjan
Ħafna ikel ta’ dan iż-żmien, bħall-ġilda tad-dundjan u gravy, huwa għoli fix-xaħam u diffiċli għall-annimali domestiċi biex jiddiġerixxu. Dawn it-tipi ta’ ikel jistgħu jikkawżaw marda ta’ ħafna wġigħ magħrufa bħala pankreatite, li twassal ukoll għal rimettar, dijarea u dgħjufija. Jekk m’intix se tikolha, ara li tpoġġiha f’post fejn ma jiħaqhiex il-kelb tiegħek u tarmiha eżatt wara li tkun kilt.
Basal
Il-basal iżid it-togħma delizzjuża għal ħafna platti fl-ikliet ta’ dan iż-żmien, iżda għall-qtates u l-klieb, dawn, flimkien mal-kurrat u t-tewm, jistgħu jikkawżaw anemija, problemi gastrointestinali u żieda fir-rata tal-qalb.
Iċ-ċikkulata
Iċ-ċikkulata tista’ tikkawża aċċessjonijiet u saħansitra tkun fatali għall-annimali domestiċi. Iċ-ċikkulata skura, li n-nies spiss jużaw għad-deżerti tal-ħelu ta’ dan iż-żmien, hija aktar tossika għall-annimali domestiċi miċ-ċikkulata tal-ħalib jew bajda. L-ingredjenti tossiċi jinkludu l-kaffeina u teobromina, kimika li tinsab fil-pjanta tal-kakaw. Kun żgur li żżomm iċ-ċikkulata tiegħek f’post sigur mill-annimali domestiċi.
Diversi tipi ta’ ġewż
Il-ġewż tal-makadamja, li huma ingredjent komuni fil-ħelu u gallettini ta’ dan iż-żmien u anki bħala appetizers, kif ukoll il-pistaċċi, jistgħu jkunu tossiċi għall-klieb. Dan għaliex l-ammont ta’ xaħam li għandhom jista’ jikkawża pankreatite. Barra minn hekk, il-makadamja allegatament fiha tossina mhux magħrufa li tista’ tirriżulta f’sintomi newroloġiċi. Filwaqt li l-avvelenament jista’ mhux dejjem ikun faċli biex jinstab f’annimali domestiċi, sinjali ta’ twissija kliniċi jinkludu dipressjoni, dgħjufija, rimettar, rogħda, ebusija fil-ġogi u nuqqas ta’ koordinazzjoni.
Għeneb u żbib
Fl-1989, database ta’ tossiċità kompjuterizzata għenet lill-veterinarji jidentifikaw l-għeneb u ż-żbib bħala l-kawża ta’ insuffiċjenza tal-kliewi fil-klieb. L-għeneb u ż-żbib, huma tossiċi għall-qtates u l-klieb. Għalhekk importanti li żżomm kwalunkwe deżerta jew platter li jkun fihom żbib jew għeneb ‘il bogħod mill-qattus u l-kelb tiegħek.
Għaġina bil-ħmira
Dawk li jħobbu jaħmu partikolarment f’dan iż-żmien iridu joqogħdu attenti mill-għaġina mhux moħmija peress li jekk tittiekel mill-annimali tiegħek tista’ tespandi fl-istonku tiegħu u tirriżulta f’rimettar, uġigħ addominali qawwi u nefħa.. Jekk tissuspetta li l-kelb tiegħek ħa xi biċċa għaġina mhux moħmija, ċempel lill-veterinarju tiegħek kemm jista’ jkun malajr.
Noċemuskata (Nutmeg)
Dan il-ħwawar popolari, komunament użat għal xi torta tal-qara ħamra u patata ħelwa, qatt m’għandu jingħata lill-annimali domestiċi tiegħek. Dan il-ħwawar jista’ jikkawża aċċessjonijiet, rogħda u problemi oħra. F’każijiet severi ġew irrappurtati anke mewt. Min-naħa l-oħra, il-qara ħamra plejn u l-patata ħelwa huma tajbin għall-annimali domestiċi tiegħek, għalhekk tista’ twarrab ftit biex tagħtihom qabel ma żżid ingredjenti oħra.
Ħalib
Minħabba li l-annimali domestiċi m’għandhomx ammont sinifikanti ta’ lactase (l-enzima li tkisser il-lattożju fil-ħalib), il-ħalib u prodotti oħra tal-ħalib jistgħu jikkawżaw dijarea jew taqlib diġestiv ieħor li jista’ jwassal għal deidrazzjoni. Oqgħod attent li tillimita l-ammont ta’ prodotti tal-ħalib li jieklu l-annimali domestiċi tiegħek bħala parti minn ikel ieħor li tista’ tagħtihom.
Il-kafè
Kull min iħobb il-kafè jaqbel li m’hemm xejn bħal tazza kafè wara l-pranzu f’lejl kiesaħ. Madanakollu, il-kafè huwa ħażin ħafna għall-klieb, qtates u annimali domestiċi oħra. Il-kaffeina tista’ tqanqal aċċessjonijiet u ritmi anormali tal-qalb fl-annimali domestiċi, u xi kultant tista’ tkun fatali. Xorb ieħor bil-kaffeina, bħal te u luminata wkoll mhumiex tajbin għalihom.
Alkoħol
Minħabba li huma tipikament iżgħar min-nies, l-annimali domestiċi m’għandhomx għalfejn jieħdu ħafna alkoħol biex jagħmlilhom ħażin b’mod perikoluż. Żomm dawk it-tazzi tal-inbid ‘il bogħod mill-annimali domestiċi kollha biex tevita kwalunkwe kwistjoni.
Ikel ieħor li huwa tajjeb għall-annimali domestiċi tiegħek huma:
Għalkemm il-klieb jistgħu jieklu l-ikel imsemmi hawn fuq, ftakar li kull tip ta’ treat, kemm ikel minn tagħna kif ukoll tal-klieb, għandhom jagħmlu biss 10 fil-mija tal-konsum ta’ kaloriji tagħhom ta’ kuljum. Id-90 fil-mija l-oħra għandhom jiġu minn ikel tal-klieb b’dieta bilanċjata.
M’għandekx tagħti lill-kelb tiegħek ħafna ikel ġdid f’daqqa lanqas, anki jekk ikel bħad-dundjan u l-karrotti huwa sikur, wisq ikel ġdid f’daqqa jista’ jirriżulta f’taqlib tal-istonku.
We use cookies on our website to give you the most relevant experience by remembering your preferences and repeat visits. By clicking “Accept”, you consent to the use of ALL the cookies.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
