Fjuri, niexfa, miblula, imkemmxa, bħal żiffa riħ, itiru, jisparixxu, qishom qatt ma kienu. Jintesew. “Out of now” hija metafora fuq dak li jibqa’ u dak li ma jibqax. Fuq dak li hu permanenti u dak li hu temporanju. Tirrapreżenta l-konfini delikati bejn il-kreazzjoni u l-estinzjoni, bejn dak li hu ta’ din id-dinja u dak li hu mistiku, ir-riflessjoni w it-tmiem. L-Alfa u l-Omega.
Wara li fl-aqwa tal-eżistenza tagħhom għammxu bil-ġmiel lil kull min ħares lejhom, din l-esebizzjoni tista’ tiġi interpretata bħala kutrumbajsa fir-rwol tal-fjura, rovesciata mentali li turi minn lenti konvessa dak li qabel konna naraw minn lenti konkavi, li b’mod kważi pervers, jirnexxielha tinfatwana bl-estetika pseudo tabù.
Sussegwentament, dawn il-fjuri fix-xifer tal-iskadenza jed jiġu ppreżentati lilna f’dimensjoni retrospettiva futura.
Is-sitwazzjoni Covid lagħbet ma’ moħħ l-artist u dakkret l-immaġinazzjoni tiegħu biex ħoloq dan il-kunċett. Hija ċara l-konnessjoni bejn il-ħajja tal-bniedem u l-konsegwenza tar-restrizzjonijiet ma’ dawn il-fjuri li bil-mewt tagħhom jirreġeneraw lilhom infushom u joħolqu mument ta’ lil hinn minn hawn – Out of Now. Il-kuluri vivaċi u l-isfond ħaj, jbexxqulna l-bieb biex inkunu nistgħu nimirħu f’ambitu ta’ normalità u jibgħatu messaġġ ta’ tama u ta’ bidu ġdid, bħal għasfur tan-nar li jerġa’ jitwieled mill-irmied tiegħu stess.
Din l-esebizzjoni se tkun miftuħa għall-pubbliku bejn l-14 t’Ottubru u l-14 ta’ Novembru, fil-Kamra ta’ Fuq, Mqabba.
Ħinijiet tal-ftuħ:
Mit-Tnejn sas-Sibt, mis-6 ta’ filgħodu sa nofsinhar.
Il-Ħdud, mis-7 ta’ filgħodu sa nofsinhar.
Se jkun hemm ukoll ħinijiet oħra filgħaxija li se jiġu mħabbra kull ġimgħa fuq il-paġna ta’ Facebook: Il-Kamra ta’ Fuq
Żgur li ħafna minnkom il-qarrejja tagħna familjari mal-pinna ta’ Gino Lombardi. Ftit jiem ilu, ippubblika rumanz ieħor bl-isem ta’ Għadu Sieket.
Għamilna kuntatt ma’ Gino u qasam magħna kif oriġinat l-idea għal dan ir-rumanz kif ukoll kif kompliet tiżviluppa l-istorja tiegħu.
Dan hu dak li qalilna Gino…
“Bdejna nisimgħu dwar dan il-virus minn Diċembru 2019, għall-ewwel ħadd ma nkwieta wisq dwaru, imma niftakar li fi żmien il-Milied konna diġà qed insemmuh. Imbagħad, meta bdew igerrbu l-ġimgħat l-affarijiet bdew jisserjaw għax bdejna nisimgħu li nstabu każi barra minn Wuhan u saħansitra ’l barra miċ-Ċina, imma ħadd ma kien għadu qed jibża’ minnu.
Imma meta fuq il-midja soċjali bdew jidhru filmati ta’ nies jaqgħu u jmutu f’nofs ta’ triq xegħlu l-bozoz il-ħomor. Fil-bidu kien jissejjaħ ‘Novel Coronavirus’ imbagħad sar Covid-19. Forsi tistaqsi kif issawwar dan l-isem? Covid-19 ġejja minn ‘CO’ għal Corona, ‘VI’ għal virus, ‘D’ għal disease u n-‘19’ għas-sena li twieled fiha dal-virus.
Fis-7 ta’ Marzu feġġ l-ewwel każ hawn Malta u malajr bdilna fehmetna dwaru. Kien il-każ ta’ tifla Taljana ta’ 12-il sena, li minħabba fih skattaw il-miżuri li kienu maħsuba minn qabel għal meta tasal din l-eventwalità inevitabbli. It-tifla u l-familja tagħha sfaw iżolati skont il-linji gwida maħruġa mill-awtoritajiet tas-saħħa sakemm, wara testijiet ġodda, ħareġ li ħadd minnhom ma kien infettat.
Min jafni sew jaf kif jien, f’moħħi mill-ewwel bdew ġejjin ħafna ħsibijiet, bdejt nipprova nimmaġina x’kienet il-kawża ta’ dan il-virus. Minn dak li bdejt naqra u nisma’ ħloqt xi forma ta’ opinjoni dwar dan u meta ddiskutejt l-ideat li ġewni ma’ ħbieb tiegħi, numru sostanzjali minnhom qablu miegħi.
Hawn ġara dak li hu ovvju, f’moħħi bdiet tissawwar l-istorja tal-ktieb li għandek f’idejk. Għall-ewwel kienet għadha duħħan biss, imbagħad bdejt inpoġġi l-ideat li bdew ġejjin fuq il-karta, kif jgħidu. Ftit ftit ħloqt il-ftuħ li ridt, ippjanajt kif se nqassam il-ġrajja u anke t-tmiem. Jien u nikteb infilsajt ukoll dettalji u ġrajjiet li ġraw fil-verità biex l-istorja li se taqra jkollha aktar kulur u tiġi iżjed ħajja.
Meta kelli dawn lesti bdejt nagħmel ir-riċerka, u minħabba li dan huwa l-ewwel rumanz li ktibt li mhux ambjentat hawn Malta kelli nidħol aktar fil-fond, speċjalment għax il-parti l-kbira tar-rakkont iseħħ fiċ-Ċina. Ta’ min jgħid li dan huwa pajjiż magħluq ħafna, allura huwa diffiċli ħafna li tara l-ambjent reali li jgħixu fih iċ-ċittadini tal-pajjiż.
Għal min ma jafx, iċ-Ċiniżi, minbarra fuq il-ħajja in-ġenerali, għandhom ħafna restrizzjonijiet fuq il-midja soċjali; Google, Yahoo, Bing Bing u search engines popolari oħra ma tistax taċċessahom. Facebook, Instagram, Twitter u l-oħrajn lanqas. Tista’ tgħid li kollox huwa kkontrollat mill-gvern. Eżempju minflok Facebook għandhom il-Wiebo, minflok Google hemm Qihoo360. Imma dawn restritti għall-konfini Ċiniżi biss u ftit li xejn issib informazzjoni dwar dak li jiġri barra l-pajjiż.
L-aġenziji tal-aħbarijiet huma kollha manipulati mill-istat ukoll. Dawn, u ħafna affarijiet oħra jwassluk biex taħseb; immaġina ftit kieku jiġri dan f’pajjiżna u nkunu f’sitwazzjoni simili. Tmur tipprova tfittex tagħrif dwar suġġett partikolari u ssib verżjoni waħda biss, tkun maqtugħ u iżolat mid-dinja u tkun taf x’inhu jiġri f’Malta biss; lanqas taħsibha ma trid, aħseb u ara tgħixha, taqbel miegħi?!
Jien u nirriċerka dwar iċ-Ċina ġietni f’moħħi s-sensiela popolari ‘Keeping Up Apperances’, ħa nispjega għaliex. Meta l-Gvern Ċiniż irid jagħti stampa tal-pajjiż ikollu kollox ippjanat minn qabel. L-ewwel jagħżel ftit familji minn bliet differenti, jagħtihom impjieg aħjar milli jkollhom, jagħtihom ilbies isbaħ u wara perjodu qasir imorru għandhom bil-kamera u fuq skritt ippreparat minn qabel jiffilmjawhom u jintervistawhom fid-dar tagħhom dwar il-ħajja fiċ-Ċina, u miskin hu min jipprova jmur kontra dak li jiġi ordnat jgħid. Wara jibagħtu l-filmati ppreparati lill-aġenziji tal-aħbarijiet internazzjonali bl-impressjoni li se jbellgħulhom ir-ross bil-labra, imma dan mhu xejn qrib ir-reality shows li naraw fil-punent.
Xi snin ilu tim ta’ ġurnalisti mill-Punent talbu permess jagħmlu intervisti indipendenti ma’ familji Ċiniżi. Skantaw mhux ftit meta t-talba tagħhom ġiet aċċettata, imma meta waslu fil-pajjiż kellhom sorpriża akbar. Ittieħdu f’lukanda mill-isbaħ imma kuntrarju għal dak li ħasbu ma ngħatawx permess joħorġu mill-kmamar tagħhom jekk ma jkunux akkumpanjati minn żewġ uffiċjali tal-armata. Meta setgħu joħorġu minn kamarthom ħaduhom dawra madwar il-Belt Kapitali u setgħu jaraw il-postijiet li ħaduhom fihom biss, la ħallewhom liberi li jmorru f’partijiet li xtaqu huma, aħseb u ara kemm setgħu jintervistaw nies li ltaqgħu magħhom fit-triq.
Meta jara dan kollu wieħed jasal għall-konklużjoni li kważi kull ħaġa, biex ma ngħidx kollox, li tara li qed tippromwovi l-mod kif jgħix il-poplu Ċiniż, u eventwalment il-pajjiż immexxi mill-partit Komunista, hija biss għall-apparenza.
Biex inkompli nikkonferma t-tagħrif li għaddejt aktar ’il fuq, nhar il-Ħadd 21 ta’ Frar 2021 ħarġet l-aħbar li aktar minn 150,000 persuna anzjana sparixxew mil-lista ta’ nies intitolati għall-benefiċċji soċjali tal-Provinċja ta’ Hubei. Dan seħħ fl-ewwel kwart tas-sena 2020 biss; min jaf kemm hi ogħla din iċ-ċifra llum?! Dan meta l-figura uffiċjali tal-gvern turi li n-numru ta’ mwiet kawża tal-Covid-19 hija biss ta’ 4,636. Kif tista’ temmen dak li juruk?
Mela issa għandek idea ta’ kif inhu l-ambjent fiċ-Ċina u l-ambjent li jgħix fih il-karattru ewlieni ta’ dan ir-rumanz, bis-saħħa tad-dettalji li għarraftek bihom minn qabel, meta tibda taqra dak li jkun qed jiġrilhom uħud mill-karattri li se jidhru aktar ’il quddiem, m’għandkomx taħsbu li nkun qed nesaġera, lanqas xejn!
Mhux se noqgħod neħodlok rasek bid-dettalji dwar kemm il-pandemija Covid-19 ħadet nies magħha, dawk malajr tista’ ssibhom inti. Se ngħidlek biss li fit-tielet ġimgħa ta’ Frar tal-2020 tħabbar li l-imwiet fl-Amerika biss qabżu n-nofs miljun persuna; total akbar minn dawk li tilfu ħajjithom fl-Ewwel u t-Tieni Gwerer Dinjin u l-Gwerra tal-Vjetnam ikkombinati flimkien.
Issa ħalli npinġilek, fuq fuq, fejn kien jgħix il-Professur Phil Burke. Kien blokk ta’ appartamenti lussużi, id-dsatax-il wieħed minn għoxrin taħt l-isem Palazz tal-Poplu, li fih kienu jabitaw ċittadini barranin li bil-professjoni tagħhom jagħtu servizz lill-poplu Ċiniż. Ir-residenza tal-profs tinsab fis-sbatax-il sular ta’ binja għolja d-doppju jew aktar, kollox imħallas mill-gvern. Kif tidħol issib ruħek f’nofs l-appartamenti, fuq il-lemin issib open plan, li tinżel għalih minn tliet tarġiet, dan jinkludi kċina moderna, salott u kamra tal-pranzu. Fuq ix-xellug issib kuritur bi tliet kmamar tas-sodda, uffiċċju mdaqqas, laundry room u żewġ kmamar tal-banju. Mill-gallarija ta’ quddiem kien igawdi veduta mill-isbaħ tal-belt ta’ Wuhan u mill-gallarija tal-kamra tas-sodda ewlenija kont tara l-parkeġġ, il-parti l-kbira tiegħu kienet riservata għar-residenti. Kull appartament huwa fornut bl-aqwa għamara fis-suq, li tkun magħżula minn qabel fuq it-talba tas-sidien infushom.
Minbarra r-riċerka li nagħmel ikolli bżonn l-għajnuna ta’ ħafna nies, nies li jkunu esperti jew midħla sew tas-suġġett li nkun qed nikteb dwaru. Ma nistax noqgħod insemmihom wieħed wieħed għax żgur li nħalli lil xi ħadd barra, imma lanqas ma nista’ ma nurix ir-rikonoxximent tiegħi lejhom.
Ma’ dawn ikun hemm numru żgħir ta’ ħbieb li jiskrutinjaw dak li nkun qed nikteb billi jieħdu paċenzja bija u jaqraw dak li nikteb, kapitlu kapitlu. Nassigurakom li xejn mhu eżerċizzju pjaċevoli li tasal fi tmiem kapitlu li jispiċċa bi ‘cliff hanger’ u ma tistax taqleb il-paġna biex tkompli taqra, imma minflok trid tistenna sakemm jasallek il-kapitlu li jmiss.
Ikolli ngħid li did-darba lis-Surġent Claire Casha ma tantx ħabbattha wisq b’mistoqsijiet dwar xogħol il-pulizija għax ma involvejthomx daqshekk. Minbarra Claire u l-għażiża oħti, Louiselle Calleja Lombardi, it-tim ta’ ‘Għadu Sieket’ kien kważi ġdid kollu, tlieta minn nies ġodda, Thelma Cassar, Tania Mifsud u biex dejjem ikolli l-opinjori ta’ raġel, daħal magħhom il-ħabib tiegħi Costantino Vella, li bil-kritika tagħhom dan il-ktieb żgur li ħareġ aħjar. Magħhom kien hemm ukoll Louise Grech Abela, li għamlet ukoll il-qari tal-provi. Xi ħin jew ieħor matul il-vjaġġ li għamilna flimkien kollha ħarġu bl-ideat tagħhom, anke qaluli li jħossuhom li kienu qed jimponuli xi ftit iżżejjed, imma bħalma dejjem ngħid, jien nistma l-opinjoni ta’ kulħadd, u jekk dak li jiġbduli l-attenzjoni fuqu ma jkunx se jibdilli l-andament tal-istorja, naċċettah b’umiltà.
Issa li qrajt dawn il-kelmtejn u tista’ tifhem aħjar kif inbena dar-rumanz, tista’ tikkonċentra aktar fuq il-qari. Jalla tieħu gost taqra ‘Għadu Sieket’ daqs kemm ħadt pjaċir niktbu jien.”
Huwa fatt li s-soċjetà ma taħsibx li n-nisa b’diżabilità jistgħu jkunu wkoll ommijiet. Ommijiet b’diżabilità jsostnu li l-bżonnijiet tagħhom bħala ġenituri b’diżabilità ma jintlaħqux kif meħtieġ ladarba jkunu saru ġenituri, u li s-soċjetà tonqos milli tipprovdi servizzi neċessarji li huma aċċessibbli għal ġenituri b’diżabilità.
L-aċċessibilità fiżika ilha kwistjoni universali għal għexieren ta’ snin, iżda ommijiet b’diżabilità għadhom ħafna drabi jsibu li wara li jkollhom it-tarbija, ħafna mill-affarijiet li huma mistennija jagħmlu bħala omm mhumiex aċċessibbli. Eżempji ta’ postijiet u servizzi inaċċessibbli jvarjaw minn postijiet ta’ proprjetà privata użati bħala klabbs tal-ommijiet u tat-trabi għal postijiet użati għas-servizzi mmexxija mill-istat.
Perċezzjonijiet soċjali jistgħu saħansitra jikkunsidraw persuni b’diżabilità li jeżistu barra l-konfini tar-riproduzzjoni. Perċezzjonijiet bħal dawn iduru madwar perċezzjonijiet ta’ inkapaċità dwar ommijiet b’diżabilità li jrabbu tarbija u l-inkompetenza preżunta tagħhom, u b’hekk ma jilħqux il-punti ta’ riferiment ideali ta’ ġenituri.
L-Artiklu 23 tal-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet ta’ Persuni b’Diżabilità japprova d-dritt li ssir ġenitur u trabbi familja, filwaqt li l-Istrateġija Nazzjonali tagħna dwar id-Diżabilità tirrikonoxxi li dan is-suġġett ilu “meqjus tabù għal żmien twil wisq issa”.
Kap tad-Dipartiment tal-Istudji dwar id-Diżabilità,
fi ħdan il-Fakultà għall-Benessri Soċjali tal-Università ta’ Malta,
li tagħha hija wkoll Viċi Dekan.
We use cookies on our website to give you the most relevant experience by remembering your preferences and repeat visits. By clicking “Accept”, you consent to the use of ALL the cookies.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
