by skoperta.net | 22/Apr/22 | Ġrajjiet, Kurrenti
Ir-Russja żvelat li l-għan tal-invażjoni tagħha tal-Ukrajna huwa li tieħu “kontroll sħiħ” fuq in-Nofsinhar tal-Ukrajna kif ukoll ir-reġjun tal-Lvant ta’ Donbas.
It-tħabbira mill-ogħla uffiċjal militari timmarka l-ewwel darba li r-Russja ammettiet li kienet qed tiġġieled biex tistabbilixxi kuritur tal-art mit-territorju Ukren li jgħaqqad lir-Russja mal-Krimea, il-peniżola li annesset fl-2014.
L-aġent kmandant tad-Distrett Militari Ċentrali tar-Russja qal li l-kontroll fuq in-nofsinhar tal-Ukrajna jagħti lill-forzi Russi aċċess għat-Transnistria, stat separatista fil-Moldova, fejn kontinġent tal-forzi Russi ilu stazzjonat mill-bidu tad-disgħinijiet.
Il-forzi Russi fil-preżent għandhom kontroll parzjali biss tan-Nofsinhar tal-Ukrajna, bil-gvern tal-Ukrajna għadu jikkontrolla l-ibliet ewlenin ta’ Mykolaiv u Odesa u xi forzi Ukreni maqbuda fil-port imdawwar ta’ Mariupol.
Ir-Russja fl-aħħar ġimgħat irtirat il-forzi tagħha fit-Tramuntana tal-Ukrajna wara li falliet milli tieħu l-kontroll ta’ Kyiv, b’uffiċjali militari Russi jsostnu li l-miri strateġiċi tagħhom kienu nbidlu biex jieħdu r-reġjun kollu ta’ Donbas tal-Lvant.
Mistoqsi mill-ġurnalisti biex jelabora dwar liema territorji kienu qed ifissru bin-Nofsinhar tal-Ukrajna, il-kelliem tal-Kremlin Dmitry Peskov irrifjuta milli jikkummenta u rrefera l-mistoqsijiet lill-Ministeru tad-Difiża.
Fl-aħħar jiem, l-awtoritajiet Ukreni wissew li l-forzi Russi li jokkupaw il-belt ta’ Kherson fin-Nofsinhar tal-Ukrajna kienu qed jippjanaw li jorganizzaw referendum fittizju li jiddikjara l-hekk imsejħa “Repubblika tal-Poplu ta’ Kherson” fil-jiem li ġejjin, li jirrifletti l-ħolqien ta’ repubbliki separatisti appoġġjati mir-Russja f’Donbas fl-2014 li wittew it-triq għall-invażjoni tar-Russja fl-24 ta’ Frar.
by skoperta.net | 24/Feb/22 | Ġrajjiet, Kurrenti
Splużjonijiet kbar jinstemgħu fi Kyiv u Khariv, u ċentri ta’ kmand militari ġew milquta, ġie rrappurtat mill-midja Ukrajna.
Dan beda hekk kif il-President Russu Vladimir Putin ordna invażjoni filwaqt li wissa lil pajjiżi oħra b’konsegwenzi li qatt ma raw jekk jintervjenu.
It-tmexxija tal-Ukrajna qalet li s’issa nqatlu mill-inqas 40 persuna f’dik li sejħet bħala gwerra fuq skala kbira li timmira lejn il-pajjiż mil-lvant, it-tramuntana u n-nofsinhar.
Il-militar tal-Ukrajna qal li qered erba’ tankijiet Russi fi triq qrib Kharkiv. Qalu wkoll li qatlu 50 suldat qrib belt fir-reġjun ta’ Luhansk u waqqa’ s-sitt ajruplan Russu, ukoll fil-Lvant tal-pajjiż.
Min-naħa l-oħra, ir-Russja ċaħdet rapporti li l-ajruplani jew vetturi tagħha ġew meqruda.
by skoperta.net | 01/Feb/22 | Konf Taf?
Bdejna t-tieni xahar tas-sena, ix-xahar ta’ Frar!
Minbarra li għalina huwa meqjus bħala wieħed mill-aktar xhur kesħin, Frar huwa sinonimu partikolarment ma’ Jum San Valentinu, il-festa tal-imħabba!
Bħal kull xahar ieħor, hemm ħafna kurżitajiet dwar dan ix-xahar ta’ mħabba u romantiċiżmu.
Aħna skoprejna ftit minnhom, fosthom dwar ġrajjiet storiċi u kif sar l-iqsar xahar tas-sena!
Frar ivarja bejn 28 u 29 jum fis-sena. Id-29 jum iseħħ biss kull 4 snin matul is-snin biżestili.
It-tul ta’ Frar ġie meta Ġulju Ċesari għamel mill-ġdid il-kalendarju Ruman u assenja lix-xahar 28 jum u 29 jum. Fis-sena 713 Q.K., Frar ġie miżjud uffiċjalment mal-kalendarju Ruman.
Jekk twelidt fi Frar, il-birthstone tiegħek hija l-amethyst u l-fjura sinonima ma’ dan ix-xahar hija l-primula.
Maż-żmien, it-tul ta’ Frar baqa’ jinbidel. Għal ċertu żmien kellu saħansitra 23 jum.
Fl-emisferu tat-Tramuntana, Frar huwa t-tielet xahar tax-xitwa. Filwaqt li fl-emisferu tan-Nofsinhar, Frar huwa l-aħħar xahar tas-Sajf. Bejn l-emisferi tat-Tramuntana u tan-Nofsinhar, Frar huwa l-ekwivalenti t’Awwissu.
L-isem ta’ Frar ġej mill-kelma Latina “februum” li tfisser purifikazzjoni.
Frar kien imsemmi wara ritwali ta’ purifikazzjoni li kien bħal festival tat-tindif tar-rebbiegħa tar-Rumani tal-qedem.
Is-Sassoni kienu jsejħu lil Frar “Sol-monath” li tfisser ix-xahar tal-kejk. Dan minħabba li kienu joffru l-kejkijiet lill-allat matul Frar.
Jannar u Frar kienu l-aħħar żewġ xhur miżjuda fil-kalendarju Ruman.
Mill-kliem kollu li tista’ tispelli ħażin, Frar huwa wieħed mill-aktar kliem li jiġu spelluti ħażin fil-lingwa Ingliża. Darba minnhom anke l-White House stampat ħażin il-kelma “February” fi stqarrija għall-istampa!
Frar ilu l-Black History Month għal aktar minn 40 sena.
Iċ-ċansijiet li wieħed jitwieled fid-29 ta’ Frar huma ta’ madwar 1 f’1,461.
Frar, Marzu u Novembru jibdew dejjem fl-istess jum tal-ġimgħa sakemm ma tkunx sena biżestili.
Kien fi Frar tal-1964 meta The Beatles għamlu l-ewwel dehra tagħhom fuq it-televiżjoni Amerikana fuq l-“Ed Sullivan Show“. Segwiti minn aktar minn 73 miljun Amerikan.
Sfortunatament, fl-1 ta’ Frar tal-2003, l-ispace shuttle “Columbia” tkisser waqt it-titjira, u qatel seba’ membri tal-ekwipaġġ. L-inċident kien maħsub li kien riżultat ta’ ħsarat li seħħew waqt il-lift-off. It-traġedja seħħet 16-il minuta biss qabel ma x-shuttle kien skedat li jinżel.
by skoperta.net | 01/Jan/22 | Konf Taf?
Għall-maġġoranza tan-nies, Jannar jissimbolizza bidu ġdid, opportunità biex tagħlaq il-kapitli tas-sena li għadha kemm għaddiet u tibda kapitlu ġdid. Għal oħrajn, huwa biss xahar bħall-oħrajn.
Bħal kull xahar ieħor, skoprejna xi fatti u kurżitajiet interessanti dwar l-oriġini ta’ dan ix-xahar, kif ukoll dwar xi ġrajjiet storiċi li seħħew proprju f’dan ix-xahar.
L-isem ta’ Jannar ġej mill-alla Ruman, Janus, li dejjem jidher b’żewġt irjus. Jingħad li huwa juża ras waħda biex iħares lura lejn is-sena ta’ qabel u r-ras l-oħra biex iħares ‘il quddiem lejn is-Sena l-Ġdida.
Jingħad li l-koppja għandhom it-tendenza li jisseparaw jew jiddivorzjaw aktar f’Jannar minn kull xahar ieħor tas-sena.
F’Pasadena, Kalifornja, kull sena mill-1890 issir Rose Parade. Mill-ewwel darba li saret ġiet imxandra madwar id-dinja u tipikament tidher f’aktar minn 100 pajjiż madwar id-dinja.
Jekk twelidt f’Jannar, il-birthstone tiegħek hija l-granata!
Fis-snin biżestili, Jannar dejjem jibda fl-istess jum ta’ April u Lulju.
Londra hija famuża għas-sistema estensiva tagħha tas-subway, li tissejjaħ “The Tube.” Dan jagħmel sens għaliex huma wkoll responsabbli għall-ftuħ tal-ewwel ferrovija operattiva taħt l-art fl-10 ta’ Jannar.
Xi ismijiet storiċi għal Jannar jinkludu “Wulfmonath,” li ġie mill-Anglosassoni. Ir-Re Charlemagne kien isejjaħlu “Wintermanoth” li jfisser “xahar tax-xitwa/kesħa’.
Oriġinarjament il-kalendarju Ruman kellu biss 10 xhur u kien jeskludi Jannar u Frar.
Ir-Re Numa Pompilius, It-tieni sultan ta’ Ruma, kien li żied ix-xhur ta’ Jannar u Frar mal-kalendarju Ruman. Huwa għamel dan sabiex il-kalendarji jkunu ekwivalenti għal sena Lunar. U kellu biss 30 jum.
Fl-aħħar nett, Ġulju Ċesari żied żied il-31 jum max-xahar u għamel ix-xahar ta’ Jannar dak li hu llum.
Jannar huwa xahar monumentali għall-Alaska. Mit-3 ta’ Jannar tal-1959, l-Alaska saret uffiċjalment id-49 stat tal-Istati Uniti.
Ġeneralment, Jannar huwa l-aktar xahar kiesaħ tas-sena fl-emisferu tat-Tramuntana.
Ix-xahar ekwivalenti ta’ Jannar f’termini ta’ temperatura fl-emisferu tan-nofsinhar huwa Lulju.
B’referenza għall-kalendarji Ġiljani u Gregorjani, Jannar huwa l-ewwel xahar tas-sena u l-ewwel minn seba’ xhur li għandhom 31 jum.
Fir-Renju Unit, xi nies jipprattikaw “Dry January.” Dan huwa moviment li jħeġġeġ lin-nies jieqfu jixorbu l-alkoħol għal dan ix-xahar sabiex jinkoraġġixxu s-saħħa pubblika.
Id-dianthus caryophullus hija l-fjura sinonima max-xahar ta’ Jannar, aktar komunement magħrufa bħala l-qronfol.
Wieħed mill-avvenimenti l-aktar influwenti fl-Istati Uniti seħħ f’Jannar. Fl-1 ta’ Jannar tal-1892, fetħet Ellis Island, li ppermettiet l-immigrazzjoni ta’ aktar minn 20 miljun ruħ.
L-ewwel kolonja penali fl-Awstralja ġiet stabbilita f’Jannar tal-1788 mill-Ingliżi sabiex itaffu mill-iffullar li kien hemm fil-ħabsijiet.
L-ewwel Emmy Awards li qatt saru, saru proprju fil-25 ta’ Jannar tal-1949.
Jannar ġab ukoll it-tmiem tal-monarkija fil-Hawaii meta r-Reġina Liluokalani ġiet imġiegħla tabdika fl-24 tax-xahar.
by skoperta.net | 15/Dec/21 | Konf Taf?
Waqt żjara fi klinika tat-tilqim f’Kennington, fin-nofsinhar ta’ Londra, il-Prinċep Charles ikkritika dawk li skont hu huma teoriji ta’ konspirazzjoni dwar il-vaċċin tal-Covid-19.
Hekk kif ta’ ġieħ lit-tim mediku u l-voluntiera tal-klikka li qed jaħdmu biex jagħtu madwar 3,000 tilqima tal-booster kuljum, huwa qal li t-teoriji ta’ konspirazzjoni huma frustranti u ma jagħmlux sens.
Huwa ltaqa’ u tkellem ukoll ma’ xi wħud li kienu qed jistennew biex jieħdu l-booster tagħhom.
Iż-żjara tal-Prinċep Charles fiċ-ċentru tat-tilqim saret ġimgħa wara li hu u Camilla żvelaw li ħadu l-booster tagħhom u ħeġġew lin-nies biex jagħmlu l-istess.
Il-Prinċep Charles mhuwiex l-ewwel membru tal-familja rjali li tkellem fil-miftuħ dwar informazzjoni ħażina dwar il-vaċċin.
Meghan u l-Prinċep Harry fil-fatt ilhom jikkampanjaw favur il-vaċċin tal-Covid-19 minn nofs din is-sena.
Id-Duka u d-Dukessa ta’ Sussex tkellmu wkoll f’diversi okkażjonijiet dwar l-importanza li tiġi eliminata kull informazzjoni ħażina u falza dwar il-vaċċin biex in-nies madwar id-dinja jkunu aktar kunfidenti biex jipproteġu ruħhom kontra l-Covid-19.
