by skoperta.net | 15/Mar/22 | Ġrajjiet, Kurrenti
F’post li tella’ fuq il-paġna ta’ Facebook tiegħu, il-kantant Richard Micallef irreaġixxa għall-aħħar żviluppi dwar ir-rappreżentazzjoni ta’ Malta fil-Eurovision Song Contest.
“Il-kanzunetta li rebħet kemm it-televoting kif ukoll il-ġurija, inbidlet. Dan x’jgħid dwar is-sistema fis-seħħ li tagħżel il-kanzunetta rebbieħa?”
Richard Micallef
Huwa qal li dan jista’ jiġi interpretat li l-kanzunetta ma kinitx tajba biżżejjed biex tirbaħ, jew inkella li l-attenzjoni kienet fuq il-kantant u mhux il-kanzunetta. Żied jgħid li kemm waħda kif ukoll l-oħra mhix ġusta fuq il-finalisti l-oħra u lanqas fuq it-telespettaturi. Richard qal li f’dan il-punt, il-MESC kważi sar għalxejn.
“Kif il-MESC huwa daqshekk ċentralizzat bid-deċiżjonijiet tiegħu meta suppost ikun deċentralizzat?
Richard Micallef
Richard qal li l-kanzunetta għandha tintgħażel mill-maġġoranza tal-pubbliku Malti u mhux minn numru żgħir ta’ nies li jaħsbu li jafu x’inhu l-aħjar għall-bqija.
Qal ukoll li fl-opinjoni tiegħu, min ikun inkarigat fit-tmexxija tal-MESC m’għandux jagħżel panel ta’ ġurija li jaħdmu għalih u ma jagħmilx sistema ta’ votazzjoni għall-pubbliku li hija korrottibbli iżda minflok jagħmel sistema trasparenti u jħalli d-deċiżjoni f’idejn il-pubbliku Malti.
Richard qal ukoll li biex wieħed jgħolli l-persentaġġ tal-votanti, is-sistema tal-votazzjoni għandha ssir b’xejn, forsi toffri wkoll il-possibilità li kull min jivvota jirbaħ xi rigal. Qal li fl-opinjoni tinħtieġ inizjattiva finanzjarja biex wieħed jgħolli l-persentaġġ tal-votanti.
Fuq kollox qal li wieħed għandu jagħti fiduċja lit-telespettaturi u l-artisti li qed jieħdu sehem fil-MESC biex jiġi ddeterminat ir-riżultat bl-aktar mod ġust possibbli, għax hekk għandu jkun.
Fl-aħħar nett, Richard għamilha ċara li fl-opinjoni tiegħu, Emma hija artista brillanti u kompluta, tant li ddeskriviha bħala stilla. Madankollu żied jgħid li dik mhijiex il-kwistjoni li qed titqajjem.
“Il-kwistjoni hija jekk kinitx qed tikkompeti b’kanzunetta b’saħħitha biżżejjed biex tirbaħ, u jekk it-tweġiba hija iva, (li hekk fil-fatt kien skont ir-riżultat) allura għandha tinżamm il-kanzunetta rebbieħa li ntgħażlet unanimament mill-MESC.”
Richard Micallef
by skoperta.net | 26/May/21 | Tagħrif
Ftit jiem ilu tħabbar li pajjiżna laħaq il-herd immunity – imma dan xi jfisser?
X’inhi l-herd immunity?
Meta ħafna mill-popolazzjoni tkun immuni għal marda infettiva, din tipprovdi protezzjoni indiretta, jew immunità tal-popolazzjoni, imsejħa wkoll bħala herd immunity jew herd protection, lil dawk li mhumiex immuni għall-marda.
Pereżempju, jekk 80% tal-popolazzjoni hija immuni għal virus, erbgħa minn kull ħames persuni li jiltaqgħu ma’ xi ħadd bil-marda ma jimirdux u ma jxerrdux il-marda.
B’dan il-mod, it-tixrid ta’ mard infettiv jinżamm taħt kontroll. Skont kemm tkun kontaġġuża l-infezzjoni, ġeneralment 50% sa 90% tal-popolazzjoni teħtieġ l-immunità qabel ma jibdew jonqsu r-rati tal-infezzjoni. Madanakollu dan il-persentaġġ mhuwiex wieħed li jekk nilħquh ikun ifisser li r-riskji spiċċaw kompletament, speċjalment għal virus ġdid. Kemm l-evoluzzjoni virali kif ukoll bidliet fil-mod ta’ kif in-nies jinteraġixxi ma’ xulxin jistgħu jġibu dan in-numru ‘l fuq jew ‘l isfel. Taħt kull limitu ta’ persentaġġ ta’ herd immunity, l-immunità fil-popolazzjoni (pereżempju, mit-tilqima) xorta jista’ jkollu effett pożittiv, u ‘l fuq mil-limitu, xorta jista’ jkun hemm infezzjonijiet.
Aktar ma jkun għoli l-livell ta’ immunità, aktar ikun kbir il-benefiċċju. Din hija r-raġuni għaliex huwa importanti li jitlaqqmu kemm jista’ jkun nies.
Madanakollu, jekk pereżempju nwaqqfu d-distanza soċjali u l-ilbies tal-maskra, u nneħħu l-limitu ta’ numru ta’ nies li jistgħu jiltaqgħu fi gruppi, speċjalment f’postijiet magħluqa, nibqgħu naraw l-infezzjonijiet jiżdiedu. Il-virus jista’ jinfetta u joqtol ħafna aktar nies qabel ma l-programm tat-tilqim jasal għand kulħadd.
L-imwiet mhumiex l-unika problema. Aktar ma jiġu nfettati nies, aktar hemm ċans li l-herd immunity tkun inqas effettiva għaliex dan jista’ jżid ir-riskju ta’ trażmissjoni, inaqqas l-effett tal-vaċċin u jagħmel il-pandemija aktar diffiċli biex tiġi kkontrollata fit-tul.
Għalhekk huwa importanti li filwaqt li bil-mod il-mod nerġgħu nippruvaw niksbu ftit normalità f’ħajjitna, inkomplu nsegwu r-regoli u l-miżuri kollha għal ġid tagħna lkoll.
by Dr Georgiana Farrugia Bonnici | 24/Apr/21 | Saħħa, Varjetà
X’inhuma l-pressjonijiet fid-demm, hekk imsejħa ta’ fuq, u ta’ taħt?
Il-pressjoni għolja fid-demm tkun preżenti meta wieħed ikollu diversi qari ta’ pressa fl-arterji li teċċedi il-140/90 mmHg. Dan il-qari huwa maqsum f’żewġt partijiet: Il-pressjoni hekk imsejħa ta’ fuq tikkorrespondi mal-ogħla pressa fid-demm meta l-qalb tkun qed tingħafas waqt it-taħbit, filwaqt li l-pressjoni ta’ taħt, tikkorrespondi mal-iżgħar pressa fid-demm, iżda din id-darba, meta l-qalb tkun rilassata.
Kif tiżviluppa din il-kundizzjoni hekk imsejħa bħala waħda ‘siekta’?
Huwa pjuttost normali, li l-pressjoni fid-demm togħla bi ftit, iktar ma’ wieħed jikber fl-età, però huwa importanti li wieħed jirrikorri għand it-tabib tiegħu u jiċċekkja l-pressjoni fid-demm frekwentament, għaliex f’bosta drabi, meta wieħed ikun qed isofri minn din il-kundizzjoni, ma jħoss xejn partikolari biex jindika dan. Infatti, din hija għalhekk imsejħa bħala kundizzjoni ‘siekta’, għalkemm ċerti nies ġieli jirrapurtaw li qed iħossu uġigħ ta’ ras, problemi fil-vista jew fis-smigħ, jew ħass ħażin, bħala sintomi.
Ħafna drabi, il-pressjoni għolja fid-demm tkun meqjusa bħala waħda ta’ kaġun primarju, jiġifieri ma jkun hemm l-ebda kundizzjoni oħra medika relatata magħha, però jista jkun hemm ukoll minoranza ta’ każijiet oħrajn, fejn il-pressjoni għolja fid-demm tkun qed tiġi kkawżata sekondarjament minn mard mediku ieħor, bħal mard fil-kliewi, tal-qalb, jew żbilanċ relatat mas-sistemi tal-endokrinoloġija. Kif ukoll, ikun hemm persentaġġ żgħir ieħor ta’ nisa, li l-pressjoni għolja toħroġilhom biss fit-tqala. F’dawn il-każijiet huwa vitali li wieħed iżur it-tabib tiegħu spiss, sabiex jevita li l-pressjoni għolja fid-demm twassal għall-kumplikazzjoni relatata mat-tqala, hekk imsejħa ‘ekklampsja’.
X’inhuma r-riskji assoċjati ma’ din il-kundizzjoni?
Huwa fatt magħruf illi fl-Ewropa, il-kundizzjoni ta’ pressjoni għolja fid-demm, qed tiżdied b’rata kemxejn mgħaġla. Sfortunatament, dan jista’ jwassal ukoll għal riskji ogħla ta’ mard kardjovaskulari, bħall-puplesiji jew attakki tal-qalb.
Meta wieħed ikun ilu jbati minn pressjoni għolja fid-demm, ikun qed ipoġġi strapazz qawwi fuq il-qalb, u dan jista’ jwassal sabiex il-muskoli tal-qalb jiġu iktar dgħajfa, jew kif ukoll jinħolqu problemi, bħal djuq fl-arterji koronarji. Huwa fatt li pressjoni għolja fid-demm hija wkoll riskju maġġur għall-puplesiji, jew djuq fl-arterji prinċipali fis-saqajn. Tant hu hekk, li meta l-pressjoni fid-demm ma tkunx ikkontrollata għal diversi snin, u wieħed ikollu diversi riski kardjovaskulari oħra, bħal xaħam, jew zokkor għoli fid-demm, wieħed jista’ wkoll jasal għall-punt li jkollu bżonn amputazzjoni ta’ partijiet minn ġismu, bħal swaba, minħabba nuqqas ta’ ċirkulazzjoni. Il-pressjoni għolja, tista’ tikkawża wkoll iktar kumplikazzjonijiet fir-retina tal-għajnejn, jew fil-kliewi.
X’nistgħu nagħmlu biex inżommu livell normali ta’ pressjoni fid-demm?
Hemm diversi affarijiet li wieħed jista’ jagħmel biex ibaxxi l-pressjoni għolja fid-demm. L-ewwel pass hu li wieħed jiekol ikel bnin, li jkun baxx fil-melħ u preservattivi, kif ukoll billi jipparteċipa f’eżerċizzju fiżiku regolari. Wieħed għandu jfittex ukoll li jaqta’ t-tipjip, u l-konsum eċċessiv ta’ alkoħol. Jekk wieħed ikun qed ibati minn obeżità, it-telf ta’ piż żejjed jgħin ukoll. Meta dan ma jkunx biżżejjed, it-tabib jista’ jiddeċiedi li jibda pilloli apposta li jikkontrollaw il-pressjoni għolja fid-demm.
Jekk tixtieq issegwi l-blog tiegħi tista’ tagħmel dan billi tagħmel ‘like’ fuq din il-paġna ta’ Facebook: ×Be Holistically Healthy, MD× | Facebook
Jekk għandek xi mistoqsijiet li trid tistaqsi jew xi suġġett li tixtieq li nitkellmu dwaru ibgħatilna fuq info@skoperta.net
