by Tanja Cilia | 04/May/22 | Riflessjonijiet, Varjetà
Għandi ħbieb li jgħidu li “jgħixu” fil-kamra tas-sodda.
Saħansitra għandhom sink ckejken, hotplate, u magna tal-kafè biex kemm jista’ jkun jibqgħu mgeddsin hemmhekk.
Meta tmur tarahom, jew jistħu, u jdaħħluk fil-kċina jew fis-salott, jew, jekk tkun “ta’ ġewwa”, jistednuk tidħol f’din l-imbierka kamra, u jkollok tpoġġi fit-tarf tas-sodda, għax iż-żewġ siġġijiet li jkun hemm, ikunu mburġati bil-ħwejjeġ u biex inkunu għidna kollox, donnhom ma jxommux ir-riħa qarsa li jkun hemm fl-arja.
Dawn, ovvjament, għandhom ukoll kompjuter, televixin, telefon, armarju mimli ikel u xorb, skrivanija, gwardarobba, armarju, friġġ zgħira, xkaffa mżaqqa daqskemm hemm kotba fuqha, fann, heater, magna tal-ħjata, u forsi dehumidifier, ukoll.
Kull meta jfettlilhom, jaqbdu fliskatur, jimlewh bil-maggijiet u platti maħmuġin, u jaħsluhom, sakemm iddur load ħwejjeġ. Imbagħad, lura lejn il-ħajja l-antika.
Issa jien mhux qed nitkellem fuq studio flats, jew kmamar tas-sodda daqs sala; iżda kmamar ta’ qisien normali, fejn is-sodda tkun imrekkna mal-hajt u biex tgħaddi sat-tieqa biex tħares ‘l barra, trid tgħaddi mġenba. Fi ftit kliem, qisha ħanut tar-regettier, li eżatt kif ibiegħ siġġu, xi ħadd iġiblu tlieta oħra.
Issa jekk aħna inzertajna dawn in-nies, u mhux dawk li jiġu jarawhom, ta’ min naħsbu dwar jekk forsi wasalx iż-żmien li xi affarijiet żgħar jinbidlu. Imma mhux lakemm taqbad nofs tużżana kaxxi u titfa’ kollox fihom u tibgħat kollox liċ-Charity Shop.
Ma ninsewx li din il-kamra, għalina, hija żvog u santwarju, u fiha nħossuna protetti. X’aktarx li qalbna tkun marbuta mal-affaijiet li nkunu geddisna matul is-snin; u forsi l-flokk li ilu ħames snin jistenna biex jissewwa, għandu marbutin memorji sbieħ.
Imma forsi, jekk nistaqsu lilna nfusna dawn it-tużżana mistoqsijiet li ġejjin, bil-mod il-mod, naslu biex nagħmlu t-tibdiliet li meta jsiru, naraw kemm swew.
- Għandek ħwejjeġ li ilek iżjed minn sena ma tilbishom?
- Għandek platti bl-ikel magħqud fuqhom, u tazzi maħmuġin?
- Għandek xejn għanqbut, kamla, u kokroċ ‘l hawn u ‘l hinn?
- Għandek xi kaxxi taħt is-sodda?
- Ġieli ħbatt ma’ xi ħaġa fid-dlam?
- Ilek ma tiknes, għax hemm wisq affarijiet mal-art?
- Ilek xejn ma tbiddilhom il-lożor u l-purtieri?
- It-tapit għadu l-istess kulur li kien meta xtrajtu?
- Qabel ma torqod, trid tneħħi l-affarijiet minn fuq is-sodda?
- Tista’ tagħlaqhom il-bibien u l-kxaxen tal-armarji u l-gwardarobba?
- Tista’ tara barra mil-ħġieġ tat-tieqa?
- Tista’ tgħaddi minn fejn trid fil-kamra, bla ma tiġġenneb?
Jekk weġibt “iva” għal sitta jew iżjed minn dawn il-mistoqsijiet, forsi wasal iż-żmien li tirranġa s-sitwazzjoni.
Kittieba
Ġurnalista
Opinjonista
by skoperta.net | 06/Oct/21 | Konf Taf?
Il-Paraliżi Ċerebrali hija kundizzjoni li taffettwa l-moviment tal-ġisem u l-koordinazzjoni tal-muskoli. Din il-kundizzjoni mhix ereditarja u hija waħda li trid tibqa’ tgħix biha. Hija waħda mill-aktar kundizzjoni ta’ diżabilità fiżika komuni fit-tfal.
Is-6 t’Ottubru ta’ kull sena jimmarka l-Jum Dinji tal-Paraliżi Ċerebrali. L-għan ta’ dan il-jum huwa li jqajjem kuxjenza dwar din il-kundizzjoni.
L-aktar ħaġa importanti li wieħed għandu jkun jaf hija l-Paraliżi Ċerebrali mhijiex marda. Fil-fatt, hija meqjusa bħala diżordni. L-effetti tagħha jinbidlu minn persuna għal oħra. Uħud mill-effetti jinkludu dgħufija f’idejn waħda jew fiż-żewġ idejn, epilessija, diżabilità intellettwali u diffikultà biex tikkontrolla ċerti movimenti bħall-mixi.
Wieħed mill-għanijiet ewlenin tal-Jum Dinji tal-Paraliżi Ċerebrali huwa li jippromwovi soċjetajiet aktar inklussivi għal persuni li jgħixu b’din il-kundizzjoni. Mod wieħed biex dan iseħħ huwa li teduka lid-dinja dwar l-idea li l-Paraliżi Ċerebrali mhix xi marda jew diżordni stramba. F’ħafna soċjetajiet, in-nies li jgħixu b’din il-kundizzjoni jiġu trattati bħala “msieken” jew jiġu protetti żżejjed. Il-Jum Dinji tal-Paraliżi Ċerebrali huwa opportunità biex tipproduċi azzjonijiet li jwasslu għal imħuħ u soċjetajiet aktar miftuħa.
Il-Paraliżi Ċerebrali hija diżordni dinjija li taffettwa miljuni ta’ nies, primarjament tfal. Organizzazzjonijiet globali qed jikkollaboraw biex jaħdmu fuq il-kwistjonijiet ewlenin li jiffaċċjaw dawk li jgħixu bil-kundizzjoni. Skont l-organizzaturi tal-Jum Dinji tal-Paraliżi Ċerebrali, hemm grupp attiv ta’ familji u organizzazzjonijiet f’madwar 65 pajjiż li jaħdmu fuq dijanjosi u trattament tal-Paraliżi Ċerebrali imtejjeb, kwalità ta’ ħajja aħjar, opportunitajiet edukattivi, u kontribuzzjonijiet ta’ fondi biex jiffinanzjaw riċerka kontinwa.
by skoperta.net | 04/Jun/21 | Ġrajjiet, Kurrenti
Il-Jum Internazzjonali tat-Tfal Innoċenti li huma Vittmi ta’ Aggressjoni huwa jum ta’ osservanza annwali tan-Nazzjonijiet Uniti fl-4 ta’ Ġunju ta’ kull sena.
Il-ġurnata ġiet deċiża f’Awwissu tal-1982 f’assemblea speċjali tan-Nazzjonijiet Uniti (NU), meta membri tal-istat għarfu s-sinjifikat tal-impatt tal-kunflitt fuq it-tfal u l-ħtieġa li tittieħed azzjoni u titqajjem kuxjenza. L-assamblea adottat ir-Riżoluzzjoni 51/77 dwar id-drittijiet tat-tfal, li nħolqot minn sforzi diġà kienu għaddejjin biex tipproteġi d-drittijiet tat-tfal f’kunflitt. L-impatt tal-gwerra fil-Libanu kienet l-ispirazzjoni għal din il-ġurnata.
Sfortunatament, it-tfal huma fost l-aktar vittmi innoċenti ta’ uġigħ u tbatija. Madwar id-dinja, ħafna tfal jgħixu f’żoni fejn il-gwerra u l-kunflitt huma parti mill-ħajja tagħhom u dan qiegħed dejjem jiżdied.
Skont statistiċi, aktar minn 536 miljun tifel u tifla jgħixu f’pajjiżi affettwati minn kunflitt jew diżastri. Aktar minn 50 miljun tifel u tifla ġew maħruġa minn darhom. Meta jiġri dan, iżid il-vulnerabilità tagħhom għall-vjolenza u l-isfruttament. Dan huwa dovut l-aktar għall-fatt li dawn it-tfal isiru orfni jew huma separati mill-familji tagħhom.
L-abbuż emozzjonali, fiżiku, sesswali u mentali huwa wkoll realtà għal miljuni ta’ tfal madwar id-dinja, li ħafna drabi jikkawża anki mewt, inklużi vjolenza sesswali, ħtif, ċaħda ta’ aċċess umanitarju, u attakki fuq skejjel u sptarijiet.
Huwa stmat li 200 miljun tifel u tifla jkunu vittmi ta’ vjolenza sesswali kull sena.
Il-pajjiżi fejn it-tfal huma l-inqas siguri jinkludu: Il-Pakistan, l-Eġittu, il-Możambik, il-Vjetnam, iċ-Ċina, l-Arġentina, ir-Russja, in-Niġerja u l-Indoneżja.
In-NU tirrikonoxxi li hemm bżonn li jsir aktar biex jiġu protetti d-drittijiet ta’ dawn it-tfal u tiġi enfasizzata t-tbatija tagħhom.
Dan il-jum jafferma l-impenn tan-NU għall-protezzjoni tad-drittijiet tat-tfal, u l-għan huwa li tenfasizza t-tbatija ta’ tfal li huma vittmi ta’ abbużi bħala riżultat ta’ kunflitt. Hija opportunità għall-pubbliku globali biex jitgħallem dwar it-tbatija tat-tfal f’żoni ta’ kunflitt.
