skur | Skoperta

Tmut l-attriċi ta’ Star Trek Nichelle Nichols

L-attriċi Amerikana Nichelle Nichols, magħrufa l-aktar għar-rwol tagħha fis-serje televiżiva ta’ xjenza-fizzjoni tas-snin sittin Star Trek, mietet fl-età ta’ 89 sena.

Nichols għelbet l-ostakli u għamlet differenza bir-rwol tagħha bħala Lieutenant Nyota Uhura fis-sensiela, u saret waħda mill-ewwel atturi ta’ karnaġġjon skur fl-Istati Uniti li kellha figura fl-awtorità.

Aktar tard ġiet impjegata min-Nasa fi sforz biex tinkoraġġixxi aktar nisa u Afrikani-Amerikani biex isiru astronawti.

Hija mietet b’kawżi naturali nhar is-Sibt filgħaxija, ħabbar binha Kyle Johnson.

Is-serje televiżiva Stat Trek kissret l-isterjotipi fis-sittinijiet billi kienet tinkludi atturi ta’ karnaġġjon skur u dawk li kienu meqjusa bħala minoritarji, fi rwoli ta’ profil għoli.

Nichols ħadmet fis-sensiela bħala l-Lt Uhura, li kienet murija bħala uffiċjal tal-komunikazzjoni kompetenti u b’dan irnexxielha tkun ta’ għajnuna biex jitkissru l-isterjotipi.

Fl-1968, hi u l-istilla ta’ Star Trek William Shatner, li interpreta l-karattru tal-Kaptan Kirk fis-sensiela, ħadu dan il-qasam f’direzzjoni ġdida meta qasmu waħda mill-ewwel bews interrazzjali tat-televiżjoni, għalkemm ma kinitx waħda romantika.

Minkejja s-suċċess tagħha, madankollu, Nichols kienet inizjalment ikkunsidrat li titlaq mis-sensiela. Iżda kienet biddlet il-ħsieb tagħha wara li Martin Luther King Jr iddeskriva l-karattru tagħha bħala “l-ewwel rwol mhux sterjotipiku interpretat minn mara ta’ karnaġġjon skur fl-istorja tat-televiżjoni”.

Hija kompliet tidher fl-ewwel sitt films ta’ Star Trek wara t-tmiem tas-serje fl-1969.

Minbarra li ħadmet bħala attriċi, Nichols saret ukoll ambaxxatriċi għall-aġenzija spazjali Amerikana Nasa, u għenet biex tħarreġ nisa u minoranzi għall-programm spazjali tagħha.

skoperta.net

Kittieba ta’ Friends tgħid li kien żball li fis-sitkom intużaw pronomi ħżiena għal karattru trans

by skoperta.net | 07/Jul/22 | Konf Taf?

Waħda mill-kittieba u produtturi tas-sitkom tal-Istati Uniti tas-snin 90, Friends, ammettiet li kien “żball” li ma ntużawx il-pronomi xierqa għall-ġenitur transġeneru ta’ Chandler.

Marta Kauffman qalet li issa jiddispjaċiha mir-rappreżentazzjoni tal-karattru, li kien interpretat minn Kathleen Turner.

Hija qalet li baqgħu jirreferu għaliha bħala missier Chandler, minkejja li kienet trans.

Turner dehret fis-sitkom tant popolari fi tliet episodji fis-seba’ staġun, li xxandar għall-ewwel darba fl-2001.

Il-karattru tagħha kien il-mira ta’ ċajt minn oħrajn, inkluż Chandler u ommu, dwar l-identità u d-dehra tal-ġeneru tagħha.

F’intervista tal-2018, Turner qalet li ma kinitx se tieħu l-karattru jekk terġa’ tiġi offruta, u tħallih f’idejn mara trans.

Qalet ukoll li elementi ta’ Friends ma kinux qed jiżviluppaw tajjeb, għaliex kien hemm konfużjoni dwar jekk il-karattru kienx drag queen jew mara trans. Hija qalet li n-nies ħasbu li Charles kien sempliċement qed jilbes ta’ mara.

Il-karattru ma ġiex rikonoxxut b’mod espliċitu bħala trans fis-sitkom, kien jissejjaħ bħala omosesswali u jintwera jaħdem bħala drag queen bl-isem ta’ Helena Handbasket f’Las Vegas.

Kauffman, li hija wkoll kittieba tas-serje ta’ Netflix, Grace and Frankie, qalet li tagħmel l-affarijiet b’mod differenti kieku kienet qed taħdem fuq Friends issa.

Waqt li tkellmet dwar inċident reċenti li seħħ fuq sett ta’ serje televiżiva, hija qalet lill-BBC li keċċet raġel fuq il-post talli ċċajta b’cameraperson trans filwaqt li saħqet li dan ma jistax iseħħ.

Hija kompliet tgħid ukoll li fis-sitkom ta’ Friends ma kellhomx biżżejjed rappreżentanza ta’ nies b’karnaġġjon skur u li hi kienet parti minn razziżmu sistemiku fin-negozju tagħhom.

Kauffman qalet li kieku dakinhar kienet taf dak li taf issa, hemm ċerti affarijiet li kienet tibdel. Imma ma kinitx tafhom u minn dak iż-żmien tgħallmet.

“Li tammetti u taċċetta l-ħtija mhix faċli,” qalet lill-Los Angeles Times il-ġimgħa li għaddiet. “Huwa ta’ uġigħ li tħares lejk innifsek fil-mera. Inħossni imbarazzata li ma kontx naf aħjar 25 sena ilu.”

skoperta.net

“Tkellimx stranġieri, Caroline” (It-tieni parti minn erbgħa) – Rakkont minn Dr Sharon Calleja

by Dr Sharon Calleja | 05/Jun/22 | Letteratura, Varjetà

Caroline baxxiet rasha u għalqet ħalqha. Kienet diġà qaltilha kemm-il darba. Iżda nannitha kienet insiet.
Ħadu t-te fis-skiet. Iż-żgħira qabdet il-basket tal-iskola, libset iż-żarbun u eżatt malli waslet maġenb il-bieb ta’ barra, tat ħarsa ħafifa lejn nannitha li kienet reġgħet sabet postha fuq is-siġġu maġenb it-tieqa, bl-istess ktejjeb f’idha.
“Tkellimx stranġieri, Caroline,” qaltilha nannitha b’vuċi soda.
Għalkemm kienet taf li nannitha ma kinitx ratha, għamlitilha iva b’rasha u telqet tiġri ‘l barra mid-dar, tħaffef lejn l-istejġ fejn kienet tgħaddi l-karozza tal-linja għaliha.
Xħin ix-xarabank tfaċċat, Caroline poġġiet bilqiegħda fuq quddiem nett, donnha tibża’ tħares lura għax tara lilu hemm. Ma ħarsitx. Anzi, żammet rasha dritta ‘l quddiem taparsi mhix qiegħda tiddejjaq.
Xħin waslet maġenb l-iskola, telqet tiġri ‘l barra mingħajr ma ħarset ‘il ġewwa, tieqaf eżattament bilwieqfa, tħares lejn il-karozza tal-linja titbiegħed.
Qalbha għamlet tikk.
Ratu.
Raġel liebes skur u kappell.
Kien jidher fuq wara nett tal-karozza tal-linja u għal dak il-frazzjon ta’ mument, għajnejhom iltaqgħu.
Caroline ħasset il-kesħa tiela’ ‘l fuq minn saqajha lejn għonqha.
Tgħid kien qed isegwiha?
“Tkellimx stranġieri, Caroline,” ftakret f’leħen nannitha.
“Jekk ma nkellmux, ma jiġrili xejn…..” qalet lilha nnifisha hekk kif telqet tħaffef lejn l-iskola.
Iżda dakinhar stess filgħaxija kienet qiegħda terġa’ tħossha tibża’ milli tirkeb il-karozza tal-linja. Beżgħet, iva beżgħet minnu! Kien qed ikun hemm ta’ spiss! Kieku setgħet, kienet timxiha! Iżda kellha biċċa triq mhux ħażin u n-nanna kienet tkun qed tistenniha b’dik il-borma minestra jew brodu b’togħma bnina.
Waslet ix-xarabank.
“Narak għada Caroline!” qaltilha Shelley, ħabiba tagħha, hekk kif infirdu malli Caroline telgħet l-ewwel staffa b’qalbha tħabbat sitta sitta.
Dawwret ħarsitha lejn in-nies kollha li kienu rekbin. Ħadet nifs twil u ħassitha aħjar. Ma kienx qiegħed hemm illum! F’dak il-mument, ħassitha ferħana. Ajma, għall-erwieħ!
Tbissmet waħedha hekk kif ħarset ‘il barra mill-ħġieġa tal-karozza tal-linja, tifli ġnien sabiħ li kien hemm fil-viċinanzi. Kellha seba’ mitt sena sakemm tasal id-dar!