by skoperta.net | 17/Feb/23 | Ġrajjiet, Kurrenti, Riflessjonijiet
Id-Dekan tal-Fakultà għat-Tisħiħ tas-Soċjetà, il-Prof. Andrew Azzopardi nieda dokument li jenfasizza dwar il-ħtieġa ta’ azzjoni immedjata u b’aktar serjetà fejn tidħol it-trawma fit-tfal.
Il-Prof. Andrew Azzopardi jisħaq li jekk l-esperjenzi koroh li jgħaddu minnhom it-tfal, ma jkunux ipproċessati, il-kumplament ta’ ħajjithom tinbena fuq il-ġerħa li jkollhom u jista’ jkun li tibqa’ tnixxi matul ħajjithom kollha. “Trawma mhux trattata tiġġenera aktar trawma,” isostni l-Prof. Azzopardi.
Wara konsultazzjoni li għamel ma’ diversi professjonisti li huma esperti fit-trawma u li jaħdmu mat-tfal, kif ukoll ġenituri, il-Prof. Andrew Azzopardi qed jissuġġerixxi fost oħrajn li l-ewwel u qabel kollox din il-kwistjoni tiġi diskussa mat-tfal stess.
Huwa qed jissuġġerixxi wkoll li din il-kwistjoni titqiegħed fuq l-aġenda nazzjonali u jinħoloq grupp ta’ ħidma magħmul minn dawn l-entitajiet: il-Kummissarju tat-Tfal, il-Foundation for the Wellbeing of Society u NGOs oħra li jaħdmu mat-tfal, il-Fakultà għat-Tisħiħ tas-Soċjetà, il-Ministeru għall-Politika Soċjali u d-Drittijiet tat-Tfal.
Il-Prof. Andrew Azzopardi semma mitt sitwazzjoni ta’ realtà li tista’ tikkaġuna trawma fit-tfal.
Fost oħrajn huwa semma s-sitwazzjoni ta’ tfal li għandhom problemi ta’ saħħa mentali, li ġew abbużati jew ġejjin minn ambjent vjolenti u abbużiv, li meta jiftħu qalbhom li ġew abbużati ma jiġux emmnuti.
Semma wkoll is-sitwazzjoni ta’ tfal morda, dawk li ġejjin minn gruppi etniċi u reliġjużi differenti u minħabba f’hekk jiġu mwarrba, li jsofru xi tip ta’ bullying, li għaddejjin minn parental alienation, li jitilfu lill-ġenituri b’mard jew saħansitra qtil.
Fl-aħħar nett, il-Prof. Andrew Azzopardi saħaq li t-trawma tista’ tiġi esperjenzata anki b’mod kollettiv fejn il-komunità ssofri l-impatt indirett, imma fost kollox, l-akbar vittmi huma t-tfal.
Proprju għal din ir-raġuni, il-Prof. Azzopardi jemmen li li rridu nieħdu din il-kwistjoni b’aktar serjetà.
by Danica Ann Cassar | 31/Jan/22 | Riflessjonijiet, Saħħa, Varjetà
Fil-klinika qed niltaqa’ ma’ ħafna problemi tas-saħħa mentali relatati ma’ ansjetà u telf ta’ direzzjoni bħala riżultat mill-pandemija.
Ilna kważi sentejn għaddejjin mill-pandemija u bħala umani qed insibuha diffiċli kultant inkomplu nissieltu mal-ħajja minħabba l-inċertezzi li qed ngħixu fihom. Hemm min jgħid imnalla ġiet dil-pandemija ghax ħadt pawża u hemm min il-pandemija ħaditlu lil xi ħadd li jgħożż jew qalbitlu ħajtu ta’ taħt fuq. Kollha qed nesperjenzaw il-pandemija b’mod uniku u differenti u għalhekk huwa tajjeb li nitkellmu dwar dak li ghaddejjin minnu.
Bil-vaċċin primarjament qed nieħdu ħsieb is-saħħa fiżika tagħna li hija importantissima. Però għad m’għandniex xi ħaġa bħal vaċċin li tipproteġina għas-saħħa mentali tagħna. Minħabba ċerti esperjenzi ta’ iżolazzjoni, biża’ u inċertezza li għaddejna minnhom wassal li tmajna is-saħħa mentali tagħna. Hemm min għandu trawma u għadu għaddej minnha tort tal-pandemija. Hemm min qed isibha diffiċli jqum filgħodu u jmur ix-xogħol. Hemm min qed iħoss l-ansjetà u ma jafx minn fejn hi ġejja. Dawn jistgħu jkunu sintomi għaliex wieħed ikun għaddej minn bidla. L-ebda bidla mhi faċli.
Ħaġa importantissima li rridu nagħmlu biex nieħdu ħsieb is-saħħa mentali tagħna hi li nirrealizzaw minn xiex għaddejjin u nitolbu għas-sapport. Dan jista’ jkun billi nitkellmu ma’ xi ħadd li jifhimna u jagħtina xi parir, xi ħadd tal-familja, kollegi jew ħbieb. Meta nitkellmu ma’ xi ħadd, speċjalment jekk huwa xi ħadd professjonali jista’ jservi ta’ gwida ta’ kif nistgħu nieħdu ħsieb tagħna nfusna u nirregolarizzaw l-emozzjonijiet tagħna.
Kultant tkun xi ftit diffiċli li nafdaw lil ħaddiehor bil-problemi u l-ħsibijiet tagħna għax forsi nibżgħu li ma jifhmuniex. Propju minħabba l-importanza tas-sapport soċjali u professjonali qed jinħolqu gruppi żgħar ta’ terapija onlajn fejn inti tista tikseb is-sapport mill-kumdità ta’ darek. L-għan ta’ dawn il-gruppi hu li jkun hemm spazju fejn tista’ titkellem u tiftaħ qalbek ma’ counsellor u tiltaqa’ ma’ nies li għaddejjin minn sitwazzjoni simili. Kultant li nkunu nafu li m’aħniex waħedna tgħin ħafna wkoll.
Issieħeb ma’ dawn il-gruppi billi tikkuntattja lil Willingness fuq 79291817 jew fuq info@willingness.com.mt biex tieħu ħsieb is-saħħa mentali tiegħek aħjar.
Health Psychology Practitioner
by skoperta.net | 10/Oct/21 | Konf Taf?
L-10 t’Ottubru jimmarka l-Jum Dinji tas-Saħħa Mentali. Minkejja li saru avvanzi fejn tidħol is-saħħa mentali, u tgħallimna aktar anke fejn tidħol mentalità, xorta waħda għad hemm ħafna iktar li nistgħu nagħmlu biex nevolvu bħala soċjetà, għaliex sfortunatament sal-lum il-ġurnata għad hemm stigma marbuta ma’ dan is-suġġett.
Kien proprju fl-1992 meta l-Federazzjoni Dinjija tas-Saħħa Mentali, dak iż-żmien immexxija mid-deputat segretarju ġenerali, Richard Hunter, ħolqot il-Jum Dinji tas-Saħħa Mentali. L-għan tagħhom kien li permezz ta’ dan il-jum jippromwovu aktar is-saħħa mentali. Kienet sfida ferm diffiċli dak iż-żmien biex tbiddel għadd kbir ta’ drawwiet ħżiena u perikolużi kif ukoll ċerti mentalitajiet li kienu qed jagħmlu sitwazzjoni diffiċli ħafna agħar.
Id-dinja kellha għadd ta’ kwistjonijiet ta’ saħħa mentali li ma kinux qed jiġu ttrattati kif suppost. Kien hemm ġlidiet biex jinkiseb finanzjament pubbliku għal trattament fi Franza, trattament inuman fi New Zealand u nuqqas ta’ għarfien ġenerali fir-rigward ta’ x’inhi eżattament is-saħħa mentali. Kienet prattikament kriżi globali.
Għall-ewwel tliet snin, kien hemm telecast ta’ sagħtejn imxandar madwar id-dinja permezz tas-satellita tal-aġenzija tal-informazzjoni tal-Istati Uniti. L-istudjow kien jinsab f’Tallahassee, Florida u sar mod utli biex iwasslu l-messaġġ tagħhom lid-dinja. Huma kellhom parteċipazzjoni miċ-Ċina, l-Ingilterra, l-Awstralja u ż-Żambja.
L-ewwel tema tal-Jum Dinji tas-Saħħa Mentali kienet “It-Titjib tal-Kwalità tas-Servizzi tas-Saħħa Mentali madwar id-Dinja” fl-1994. It-temi għal dan il-jum komplew jevolvu maż-żminijiet. In-nisa, it-tfal, is-saħħa, ix-xogħol, it-trawma, is-suwiċidju u ħafna aktar saru parti mill-konversazzjoni.
It-tema ta’ din is-sena hija “Is-Saħħa Mentali f’dinja mhux ugwali“. Din it-tema qed tirrappreżenta l-fatt li filwaqt li l-pandemija affettwat lil kulħadd, persuni b’kundizzjonijiet ta’ saħħa fit-tul, jew li qed jiffaċċjaw diskriminazzjoni jew li jrabbu waħedhom, għandhom sfida iktar diffiċli u allura għandhom bżonn iktar appoġġ.
Il-Jum Dinji tas-Saħħa Mentali huwa tfakkira oħra li hu x’inhu dak li għaddej minnu, m’intix waħdek. Ħafna drabi nħossuna waħedna, u hija ta’ għajnuna li nkunu nafu li hawn oħrajn għaddejjin minn sitwazzjoni simili tagħna jew saħansitra għaddew minnha u rnexxielhom jegħlbu din l-isfida.
by skoperta.net | 09/Oct/21 | L-Aħħar Aħbar
Il-Papa Franġisku qal li jistħi għall-mod kif il-Knisja Kattolika falliet li tindirizza l-abbuż sesswali ta’ tfal mill-kleru Kattoliku Franċiż.
Dan wara li rapport ta’ investigazzjoni li saret dwar abbuż sesswali fil-Knisja Kattolika Franċiża, żvela li iktar minn 200,000 tifel u tifla ġew abbużati sesswalment mill-kleru u membri fi ħdan l-istituzzjonijiet tal-knisja fi Franza matul dawn l-aħħar 70 sena.
Il-Papa ammetta li l-knisja naqset milli tpoġġi l-ħtiġijiet tal-vittmi l-ewwel f’dik li kienet meqjusa bħala waħda mill-iktar kundanni qawwija tiegħu ta’ abbuż sesswali tat-tfal fil-knisja Kattolika.
Huwa esprima wkoll id-dwejjaq u l-uġigħ tiegħu għat-trawma li sofrew il-vittmi filwaqt li ħeġġeġ lill-isqfijiet kollha biex jieħdu azzjoni u jiżguraw li każijiet bħal dawn ma jiġux ripetuti. Talab ukoll lill-Kattoliċi fi Franza biex jaħdmu u jiżguraw li l-knisja tkun post sigur għal kulħadd.
by Michelle Zerafa | 30/Jun/21 | Riflessjonijiet, Varjetà
Nixtieq nibda billi nirringrazzjakom tal-feedback tagħkom dwar dawn il-kitbiet ibbażati kemm fuq fatti ta’ teorija jew riċerka li ssir minn żmien għal żmien kif ukoll fuq riflessjonijiet tiegħi msejsa fuq esperjenzi personali u anke dawk li niltaqa’ magħhom fix-xogħol tiegħi bħala counsellor.
Fl-aħħar kitba tiegħi tkellimna dwar l-ansjetà .. u f’dan l-artiklu se niffukkaw fuq kundizzjoni mentali oħra relatata mal-ansjetà. Infatti se nitkellmu dwar Post Traumatic Stress Disorder (PTSD). Kontu intom stess li staqsejtu dwar din il-kundizzjoni u hawnhekk tajjeb li forsi niċċaraw aktar dak li jista’ jkun qed ifixkilna…
X’inhi eżatt Post Traumatic Stress Disorder (PTSD)?
Din hija kundizzjoni li tiżviluppa f’dawk li jkunu għaddew minn esperjenza li xxukjathom u werwrithom, esperjenza fejn probabbli ħassew li tant hi perikoluża u tal-biża’ li jista’ jkun li ħajjithom kienet mhedda.
Huwa naturali li dak li jkun jibża’ jekk qed jiffaċċja jew iffaċċja sitwazzjoni perikoluża. Il-biża’ tikkawża bidliet ta’ sekonda biex tgħin lil dak li jkun jevita sitwazzjoni perikoluża. Din ir-reazzjoni ta’ fight or flight hija reazzjoni li tgħin lill-persuna żżomm il-bogħod mill-periklu. Wara li dak li jkun, ikun għadda minn trawma normali li jkollu reazzjoni għal din il-biża’ li diġà kkawżata mit-trawma stess. Iżda jekk jgħaddi ż-żmien u l-persuna tibqa’ tbati minn ċerti sintomi hemmhekk allura tista’ tiġi diagnosed li qed tbati mill-PTSD. Dawk li jbatu minn PTSD iħossuhom imbeżża’ u mwerwra anke meta m’hemmx periklu.
Kif tinduna li xi ħadd qed ibati minn PTSD? u x’inhuma s-sintomi?
Għalkemm fir-realtà kull min jgħaddi minn esperjenza perikoluża jgħaddi minn ċerti sintomi, il-maġġoranza ma jiżviluppawx sintomi kroniċi. U mhux kull min ibati minn PTSD għadda minn esperjenza perikoluża. Jista’ jkun li jkun miet xi ħadd li huwa għażiż ħafna jew li l-persuna tkun qed tiddependi fuqu/fuqha..dan jiġri wkoll speċjalment meta l-persuna tkun mietet f’daqqa.
Ġeneralment is-sintomi joħorġu tlett xhur wara mill-esperjenza trawmatika iżda xi kultant jista’ jkun li joħorġu snin wara. Is-sintomi jridu jkunu ilhom hemm xahar sħiħ u jkunu qed jinterferixxu mal-ħajja ta’ kuljum tal-persuna jiġifieri jaffettwaw lill-persuna kemm fir-relazzjonijiet tagħha mal-oħrajn kif ukoll fuq ix-xogħol tal-persuna.
Kif tiżvolġi l-kundizzjoni mhux dejjem l-istess. Hemm min idum tlett xhur u hemm oħrajn fejn il-kundizzjoni tiġi kronika. Huwa psikjatra jew psikologu li jista’ joħroġ diagnosis dwar din il-kundizzjoni.
Biex adult ikun qed jesperjenza PTSD irid ikun qed jesperjenza dawn is-sintomi msemmija hawn taħt, bejn wieħed u ieħor għal xahar sħiħ
- Sintomu wieħed fejn jerġa’ jesperjenza t-trawma pereżempju; flashbacks – dak li jkun qisu jħossu qed jerġa’ jgħix is-sitwazzjoni trawmatika, ħolm ikrah u tal-biża’, ħsibijiet li jwerwru lill-persuna
- Sintomu wieħed fejn jevita post, avveniment jew oġġett li jfakkru fit-trawma jew jevita li jaħseb jew isemmi affarijiet relatati mat-trawma, pereżempju; xi ħadd li jkun għadda minn inċident tat-traffiku jiddeċiedi li ma jibqax isuq.
- Mill-inqas żewġ sintomi ta’ reazzjoni qawwija għal sitwazzjoni preżenti.
- Mill-inqas żewġ sintomi b’burdati u emozzjonijiet qawwija meta tiġi ppreżentata sitwazzjoni.
Kif tista’ tiffaċċja l-PTSD?
- Jekk tħoss li dawn is-sintomi li qed jaffettwawlek ħajtek importanti li tammetti li għandek problema.. dan jgħinek issib is-sapport..
- Importanti ħafna li ssib sapport kemm minn dawk li tafda u kif ukoll sapport professjonali bħal counsellor… jista’ jkun li flimkien mat-terapija jkun hemm bżonn il-mediċina.. għalhekk ħalli f’idejn il-professjonist jew professjonista biex jirreferik fejn hemm bżonn.
- Importanti li nżommu f’moħħna li jista’ jkun diffiċli ħafna biex nagħmlu l-ewwel pass, normali li tħossok hekk.. it-terapija tista’ tieħu ftit żmien imma taqtax qalbek pass pass tasal.. u jekk ma tagħmilx dak l-ewwel pass ma tistax timxi ‘l quddiem…
- Li tagħmel eżerċizzju jew attività fiżika regolari se tgħinek tħossok aħjar.. u tmur tajjeb ħafna flimkien mat-terapija..
- Tistennix li se tkun mija fil-mija tajjeb mill-ewwel, jista’ jkun li tieħu ftit żmien biex tħossok aħjar..
- Jekk għandek għanijiet fil-ħajja tiegħek, imxi pass pass…mhux neċessarjament se jinexxilek tagħmel kollox f’daqqa, sib il-prijoritajiet u ibda bihom.. naqra naqra kollox jibda jaqa’ f’postu.. iżda f’din iċ-ċirkostanza jrid ikollok il-paċenzja..
- Li tiltaqa’ mal-oħrajn se jagħmillek il-ġid.. għax il-bniedem mhux magħmul għal waħdu.. importanti li titkellem ma’ xi ħadd li tafda u li jifhmek.. m’hemmx xi regola ġenerali jekk humiex nies tal-familja jew ħbieb tal-qalb.. l-importanti li ma’ min titkellem tħossok komdu/a.
- Importanti li jkollok stampa ċara ta’ x’inhuma t-triggers li forsi jqanqlulek memorji .. ħu nota ta’ x’inhuma u kemm jista’ jkun evita li tiffaċċjahom speċjalment jekk tkun waħdek u mhux ma’ xi ħadd li tħossok sikur.
- Sib postijiet li jagħtuk serħan.. mhux postijiet kollha kaos u storbju.. in-natura tista’ tgħinek ħafna.. dejjem hemm postijiet adattati li jgħinuk issib il-paċi u l-mistrieħ.
- Agħmel affarijiet li tħobb u ħu ħsieb tiegħek innifsek..
Ftakar li xi darba jew oħra kulħadd jgħaddi minn żminijiet diffiċli.. ftakar li ma jistax ikun tibqa’ tghix fid-dell tat-trawma li għaddejt minnha..
Ftakar li kundizzjonijiet marbuta mas-saħħa mentali huma bħal dawk fiżiċi, jekk ma tiħux ħsiebhom se jirkbuk u jiddominawlek ħajtek…
Tibżax titkellem dwar kif qed tħossok jew li tfittex sapport..
Awguri u tislijiet..
Jekk għandek xi suġġett partikolari li tixtieq li nitkellmu dwaru, ibgħatilna fuq info@skoperta.net
